- Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi
- Vol: 18 Issue: 1
- Has Household Purchasing of Confectionery Products in Turkey Changed in the Last Decade?
Has Household Purchasing of Confectionery Products in Turkey Changed in the Last Decade?
Authors : Mehmet Bozoğlu, Abdulbaki Bilgiç, Avni Birinci, Uğur Başer
Pages : 98-114
Doi:10.33462/jotaf.727646
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :Türkiye'de kişi başına şekerleme ve çikolata ürünleri tüketimi gelişmiş ülkelerden önemli ölçüde düşük olmasına rağmen, son zamanlarda şeker tüketiminde artış eğilimi görülmektedir. Çalışmanın amacı, 2002-2013 döneminde Türkiye'deki hane halklarının sosyo-demografik ve ekonomik yapılarındaki değişikliklerin şeker, reçel marmelatı ve şekerleme ürünlerinin aylık harcamalarına etkisinin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın verileri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2002-2013 yılları arasında gerçekleştirilen yıllık hanehalkı bütçe anketlerinden elde edilmiştir. TÜİK, 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasında yaklaşık on bin hane halkı ile anketleri yapmıştır. Türkiye’deki hane halklarının 3 ürüne yönelik aylık harcamalarını etkileyen faktörlerin ortaya konulmasında, çok değişkenli Tobit modeli kullanılmıştır. Bununla birlikte, gıdalar arasındaki çapraz korelasyon katsayıları ve egzojen değişkenlerin marjinal etkileri de tahmin edilmiştir. Hanelerin yaklaşık %79'u şekerleme gıdalarına, %73'ü şeker ürünlerine ve %20'si reçel marmelat gıdalarına harcama yapmaktadır. İkibiniki referans yılı ile karşılaştırılan sonuçlara göre, dönem içinde hane halklarının harcamaları şeker ve reçel benzeri yiyeceklerde azalırken, şekerleme ürünlerinde artmıştır. On iki yıllık süre boyunca örneklemdeki tüm hanelerin aylık şeker, reçel-marmelat ve şekerleme harcamaları sırasıyla 13.84, 3.73 ve 12.91 ₺ olarak gerçekleşmiştir. Gıda maddeleri arasındaki korelasyon katsayılarının hepsi, pozitif ve istatistiksel olarak anlam bulunması, modelde ele alınan bağımsız değişkenlerin kontrol dışı değişkenler ve ölçüm hatalarıyla birlikte şeker ve şekerleme ürünlerin harcamalarına etkisinin olduğunu göstermektedir. Birçok sosyo-demografik ve ekonomik faktörün hane halklarının şeker ve şekerleme ürünleri aylık ve yıllık harcamalarına etkileri bulunmaktadır. Yaş değişkeninin üç kategoride de yıllara göre gıda harcamaları üzerinde etkileri farklılaşmaktadır. Bununla birlikte, hanehalkı reisinden yeşil karta sahip olan ailelerin her yıl hem şeker, hem de şekerleme ürünleri için farklı miktarlarda para harcandığı tespit edilmiştir. Ayrıca, ayni ve nakdi yardım alan ailelerin sadece şekerleme gıda ürünü harcamaları her yıl farklılaşmasına rağmen, çalışanların sayısının her yıl değişmesi, üç kategoride de gıda harcamalarını önemli ölçüde değiştirmektedir. Araştırma sonuçlarının etkili gıda programları veya politikalarının oluşturulmasına katkısı olabilecektir.Keywords : Şekerlemeler, Hane halkı harcamaları, Çok Değişkenli Tobit model, Türkiye