- Tefsir Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Bir Tefsir Kaynağı Olarak İbn Hibbân’ın es-Sîretü’n-Nebeviyyesi
Bir Tefsir Kaynağı Olarak İbn Hibbân’ın es-Sîretü’n-Nebeviyyesi
Authors : Gökhan Atmaca
Pages : 160-178
Doi:10.31121/tader.836751
View : 12 | Download : 11
Publication Date : 2021-04-30
Article Type : Research
Abstract :Kur’an’ın anlaşılmasında ilk muhatapların Kur’an’la olan irtibatları yegânedir. Bu yönüyle sonraki nesilleri, bu ilk nesle ve nüzûl ortamına ulaştıran her bir eser özünde tefsir ya da türevi bir hüviyete sahip olmasa bile değerlidir. İşte bu noktada siyer ya da ilk dönem Kur’an’ın muhataplarının sîretlerini ihtiva eden kaynaklar tefsir ilmi açısından kıymetli olmaktadır. Bu çerçevede önemli kaynaklardan biri de İbn Hibbân’ın es-Sîretü’n-Nebeviyye ve Ahbâru’l-Hulefâ adlı eseridir. İbn Hibbân’ın vefatının hicrî 354 olduğu -ilk dönemlerde tefsir telif eden müfessirlerle aynı dönemde yaşadığı- da dikkate alındığında eserinin Kur’an’ı anlamada kaynak olabileceği gerçeği yadsınamaz. Söz konusu saikle bu araştırmada, İbn Hibbân’ın es-Sîretü’n-Nebeviyye’si tefsir ilmi açısından incelenmiştir. İbn Hibbân, yaşadığı dönemin önde gelen âlimlerinden olup meşhur eserlerinden es-Siretü’n-Nebeviyye erken dönem kaynaklarındandır. es-Sîretü’n-Nebeviyye her ne kadar biyografik bir eser olsa da içerisinde yer alan haberlerin bir kısmının Kur’ân ve tefsirle ilgili olması, onu tefsir açısından da önemli kılmaktadır. Çalışmamızda küçük hacmine rağmen söz konusu eserde Kur’an’ın anlaşılmasına dönük bilgilerin yer aldığı görülmüştür. İbn Hibbân eserinde ana tema olarak Hz. Peygamber’in yaşantısını konu edindiği için kronolojik bir sıra takip etmiş-tir. Dolayısıyla Resulullah’ın ilk vahy tecrübesi ve buna dönük yaşantıları eserde ele alınmıştır. Eserde zaman zaman çeşitli ayetlere atıflar bulunmaktadır. Böylece ayetlerin mekkî ya da medenî oluşları, müp-hemleri, sebeb-i nüzûlleri ya da yorumları konu edinilmiştir. Bu husus eseri tefsir ilmi açısından ele alıp incelemeye müsait hale getirmektedir.Keywords : Tefsir, Kur’an, Nüzûl, Sîret, İbn Hibbân.