- Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi
- Sayı: 52
- Edirne Müftüsü Sûfî-Alim Mehmed Fevzî Efendi’nin (1826-1900) Kudüs Nâipliği, Kudüs’te Yazdığı Eserle...
Edirne Müftüsü Sûfî-Alim Mehmed Fevzî Efendi’nin (1826-1900) Kudüs Nâipliği, Kudüs’te Yazdığı Eserler, Kudüs ve Mescid-i Aksa’ya Dair Görüşleri
Authors : Ömer Yilmaz
Pages : 1-23
View : 69 | Download : 67
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada, 1826-1900 yılları arasında yaşamış, Osmanlı son devir etkin şahsiyetlerinden "Edirne Müftüsü” diye maruf kazasker, nâib, müderris, müftü, edip, sûfî-alim Tavaslı Kureyşizâde Mehmed Fevzî Efendi’nin Kudüs ve Mescid-i Aksa hakkındaki görüşleri ele alınacaktır. Arapça, Osmanlıca, Farsça dillerinde manzum ve mensur yaklaşık yetmiş beş eser kaleme almış, Osmanlı coğrafyasının çok farklı bölgelerinde ilmî ve idari görevlerde bulunmuş, Kudüs nâiblik görevi esnasında yaklaşık on kadar eser telif etmiştir. Fevzî Efendi’nin Osmanlı’nın son döneminde Kudüs’te kendi beyanıyla "isteyerek” görev alması, M. Aksa’da ders takriri ve halka vaaz u nasihatta bulunması, görevi gereği toplumla iç içe olması konuya ayrı bir özgünlük katacaktır. Her dini ilim dalında, her gittiği yerde ihtiyaca binaen kendi okuttuğu ders kitaplarını bizzat kaleme alan, bunları nerede, hangi gün, nasıl ve niçin yazdığını apaçık beyan eden müellifin, Kudüs’te mevlid, regaibiyye ve Mi’râciyye gibi manzum ve edebi, dini-hikemi eserler telif etmesi dikkate şayan bir husustur. 1879-1881 yılları arasında Kudüs nâiblik görevini deruhte eden, dini kaidelerden taviz verilmemesi gerektiğine inanan Fevzî Efendi, idarecilerin bazen te’dibine, bazen de takdirine muhatap kalmış, Şeyhülislamlığın bir alt rütbesi sayılan Rumeli Kazaskerlik rütbesini elde etmiştir. Çalışmada konunun daha iyi anlaşılabilmesi için önce Mehmed Fevzî Efendi’nin kısa biyografisine yer verilecek, akabinde bu şehirde kaleme aldığı eserler ve muhtevalarına değinilecek, en sonunda bu eserlerin içeriğinden hareketle insanlık, İslam-Osmanlı ve yakın dönem Türk tarihi açısından güncelliğini korumuş Kudüs, M. Aksa ve Mi’râc hakkındaki görüşlerine temas edilecektir.Keywords : Tasavvuf, Kudüs, Mescid-i Aksa, Mehmed Fevzi Efendi, Nâiblik