- Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Cilt: 2 Sayı: 2
- İbn Hafîf Hakkında Yeni Bir Farsça es-Sîre Tercümesi ve Mütercimi: "Terceme-i Kitâbu\'s-Sîreti\...
İbn Hafîf Hakkında Yeni Bir Farsça es-Sîre Tercümesi ve Mütercimi: "Terceme-i Kitâbu\'s-Sîreti\'ş-Şeyh Ebî Abdillah bin Hafîf eş-Şîrâzî" ve Tâcüddîn Kürbâlî
Authors : Muhammet Coşkun
Pages : 166-179
Doi:10.32739/ustad.2023.4.47
View : 69 | Download : 42
Publication Date : 2024-01-03
Article Type : Research
Abstract :İran’ın Fars eyaletindeki Şiraz şehrinin en büyük sûfîsi, Ebû Abdullah Muhammed bin Hafif bin İsfikşâd ed-Dabbî Ed-Deylemî eş-Şirâzî kabul edilmektedir. Hicri 371’de vefat eden ve yaşadığı çağda yoluna tabi olunacak ilk on sûfîden biri olarak kabul edilmesine rağmen, günümüzde maalesef yeterince tanınmamaktadır. Oysa Cüneyd-i Bağdâdî’den sonra tasavvufun taşınmasında kilit rol oynamış, tasavvufun ilimle buluşturulması, Kur’an ve Sünnetle açıklanarak sınırlarının çizilmesi, içerde veya dışarıda tasavvufla ilgili problemleri ele alması, bütün faaliyetlerini de güçlü ilmî temellere oturtmuş olması ve bunları yazıya dökmüş olması bakımından oldukça başarılı bir kimliğe sahiptir. Bu kimliğiyle onu bize tanıtan ilk kaynak, kendi müritlerinden Ebu’l-Hasan Ali ed-Deylemî’dir. Deylemî, İbn Hafîf’in çocukluğundan vefatına kadar hayatını, ilim tahsilini, tasavvufî gelişimini, şeyhliğini, müellifliğini ve pek çok yönlerini ele alarak muhtemelen ilk sûfî biyografisini inşa ederken dönemin ilim dili olan Arapçayı kullanmıştır. "Kitâbü’s-Sîreti’ş-Şeyh Ebi Abdillah b. Hafîf” adını verdiği, kısaca "es-Sîre” dediğimiz eserin orijinali olan Arapçası maalesef hâlâ da gün yüzüne çıkmamış olup bu eserin bir Farsça tercümesi günümüze ulaşmış bulunmaktadır. Rüknüddîn b. Cüneyd eş-Şîrâzî tarafından yapılan tercümenin İstanbul ve Berlin nüshalarından hareketle Annemarie Schimmel tarafından 1955’te neşri yapılmıştır. Teknolojinin getirdiği imkânlarla bir yerlerden Arapça aslının bulunmasını ümitle gözlerken, farklı bir Farsça tercümesine rastladık. Bu tercüme, diğer tercümeden daha tam ve fazladan bazı bilgiler de ihtiva etmektedir. İbn Hafîf’in hayatına dair bazı sorulara cevaplar da barındırıyor olması ayrı bir heyecan sebebi olmuştur. Tâcüddîn Kürbâlî isimli, tanınmayan bir mütercim tarafından yapılan bu tercümenin, İbn Hafîf üzerindeki perdeyi daha fazla aralamasını ve tasavvufun özellikle sistemleşme evresindeki katkılarının daha net ortaya çıkmasına yardımcı olmasını umuyoruz.Keywords : Tasavvuf, Şiraz, İbn Hafîf, Ebu’l-Hasan Deylemî, Tâcüddîn Kürbâlî, Rüknüddîn Şîrâzî, Annemarie Schimmel, es-Sîre