- Tarih ve Gelecek Dergisi
- Vol: 8 Issue: 3
- 1845-1846 Tarihli Nüfus Defterine Göre Hacıköy Kazâsındaki Müslüman Erkeklerin Meslekleri
1845-1846 Tarihli Nüfus Defterine Göre Hacıköy Kazâsındaki Müslüman Erkeklerin Meslekleri
Authors : Havva ÇELİK, Songül KEÇECİ KURT
Pages : 823-845
Doi:10.21551/jhf.1170117
View : 12 | Download : 2
Publication Date : 2022-09-30
Article Type : Research
Abstract :İnsanlık tarihi içerisinde birey yaşamını idame ettirmek için bulunduğu bölgenin coğrafi şartlarına, imkânlarına, toplumun sosyo kültürel özelliklerine göre birçok uğraş edinmiştir. Genel olarak bu uğraşlardan bazıları insan ve hayvan gücüne, el emeğine ve özellikle toplumun ihtiyaçlara göre şekillenmiştir. Zaman içerisinde uğraş veya iş dediğimiz ifadeler meslek kavramına dönüşmüştür. Günümüzde meslek; planlı bir yöntem ile bilgi ve becerilere dayalı, belli bir eğitimle elde edilen, insanlara faydalı mal üretmek, hizmet vermek ve maddi kazanç karşılığında yapılan iş olarak tanımlanmıştır. Ancak tarihi süreçte bazı yönlerden farklılık gösterdiği para kazanmak ifadesi ile birlikte değiş tokuş şeklinde bir sistemin olduğu da görülmektedir. Meslek geçmişte ve günümüzde var olan, gelecekte de var olmaya devam edecek bir kavramdır. Dolayısıyla toplumları sosyo ekonomik bağlamda değerlendirmek açısından meslekler hakkında bilgi sahibi olmak zorunlu hale gelmiştir. Osmanlı Devleti’nde yapılan ilk nüfus sayımlarında o dönemde icra edilen meslekler hakkında da bilgiler yer almaktadır. Bu çalışmada Sivas Vilayetinin Amasya Sancağına bağlı Hacıköy Kazâsına ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi Nüfus Defterleri fonunda 2198 numaralı müslim nüfus defteri üzerinden 19. yüzyılın ortalarında bölgede icra edilen meslekler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın temel kaynağını oluşturan 1845-1846 yılına ait bu defter Hacıköy’ün 4 mahalle ve 6 köyünün nüfus kayıtlarını kapsamaktadır. Okunamayan birkaç meslek haricinde bu mahalle ve köylerde birbirinden farklı 66 meslek çeşidinin olduğu görülmüştür. Aynı dönemde Osmanlı ülkesindeki Müslümanların icra ettiği mesleklere oranla önemli ölçüde çeşitlilik arz ettiği görülmektedir. Bu meslekler vasıtasıyla Hacıköy’ün ekonomik ve sosyal durumu ile ilgili de bilgiler edinilebilmektedir.Keywords : Hacıköy, Nüfus Defteri, Müslüman, Meslek