- Tarih ve Gelecek Dergisi
- Vol: 6 Issue: 3
- Yeniçeri Ocağının Yetmiş Birinci Ortası: Seksoncular (Samsoncular)
Yeniçeri Ocağının Yetmiş Birinci Ortası: Seksoncular (Samsoncular)
Authors : Aziz Alti
Pages : 1038-1050
Doi:10.21551/jhf.796892
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2020-09-28
Article Type : Research
Abstract :Yeniçeri Ocağının yetmiş birinci ortası olan seksoncular (saksoncular-samsoncular) Fatih Sultan Mehmed tarafından kurulmuştur. Ortanın başında bulunan seksoncubaşı, ocak ağalarındandır. Genel kaideye göre turnacıbaşılar seksoncubaşı olarak atanırken seksoncubaşılar ise zağarcıbaşılığa terfi etmektedirler. Yetmiş birinci ortayı kumanda etmekle vazifeli olan seksoncubaşı padişah için av, gösteri ve törenlerde kullanılmak üzere sekson (sakson-samson) cinsi köpek yetiştirmekle görevlidir. Seksoncular 16. yüzyılda bu vazifelerini bostancılara kaptırmış olsa da ortalarında sekson beslemeğe devam etmişlerdir. Seksoncu ortası seksonlara bakmak gibi esas vazifelerinin dışında savaş esnasında kendilerine verilen tüm emirleri ifa etmekle görevliydiler. Barış zamanlarında ise devşirme yapmak üzere vazifelendirilmişlerdir. Seksonların temini gerek ülke içinden gerekse ülke sınırları dışından sağlanmaktaydı. Yetmiş birinci ortadaki ve bostancıların besledikleri seksonların ihtiyaçları devlet tarafından karşılanıyordu. Sekson cinsi köpeklerin kaldıkları mahaller zamanın getirdiği yıpranma ve çeşitli sebeplerden dolayı belirli dönemlerde tamire ihtiyaç duymuştur. Yetmiş birinci orta neferlerinin diğer yeniçeriler gibi aldıkları ulufenin yanı sıra ortalarına ait farklı gelir kalemleri mevcuttu. Seksoncu ortası 1826’da yeniçeri ocağının kapatılmasıyla birlikte lağvedilmiştir. Ele alınan bu çalışmada seksoncu ortasının kuruluşu, ortanın iç işleyişi, işlevleri ile ocaktaki pozisyonu, ortaya sekson temini ve seksonların bakımı gibi konular işlenmiştir.Keywords : yeniçeri ocağı, Yetmiş Birinci Orta (Seksoncular), av, tören, sekson