- Tarih ve Gelecek Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- Selçuklu Devleti İle Büveyhi Devleti Arasında Yaşanan İktidar Mücadelesinin Bağdat’ta Yaşayan Sünnil...
Selçuklu Devleti İle Büveyhi Devleti Arasında Yaşanan İktidar Mücadelesinin Bağdat’ta Yaşayan Sünnilerin Ve Şiilerin Üzerine Etkisi
Authors : Murat ERKOÇ
Pages : 595-615
Doi:10.21551/jhf.753223
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-22
Article Type : Research
Abstract :Abbasi Devleti’nin 945 yılında siyasi ve iktisadi açıdan bunalım içerisine girdiği dönemde Şii Büveyhi Devleti’nin Bağdat’ı ele geçirmesi, İslam dünyasında Sünni-Şii çatışmasının şiddetlenmesine neden olmuştur. Abbasi Devleti’ne karşı Kuzey Afrika’da kurulan Şii Fatımi Devleti’nin Abbasilerin siyasi, dini ve iktisadi açıdan zayıflaması için Büveyhiler Devleti’ne destek vermesi, Abbasi Devleti’ni müşkül bir durumda bırakmıştır. Ayrıca Bağdat’ta Büveyhiler, Mısır ve Suriye’de Fatımilerin Ehli Sünnet akidesine ters düşen birtakım uygulamaları, mezhep çatışmalarının yaşanmasına neden olmuştur. Selçukluların kudretinin yayılmaya başladığı dönemde Sünnilerin hamiliğini üstlenmeye başlaması karşısında oldukça rahatsız olan Büveyhiler, Abbasi Halifesi başta olmak üzere Sünnileri baskı altına almaya başlamıştır. Bağdat’ta Büveyhiler’in baskısı karşısında zor durumda kalan Abbasi Halifesi, Tuğrul Bey’i Bağdat’a davet etmiştir. 1055 yılında Bağdat’a gelen Tuğrul Bey’i Abbasi veziri ve Büveyhi Sultanı Melikü’r Rahim’in büyük bir törenle karşılaması, Şiileri oldukça rahatsız etmiştir. Nitekim ertesi gün pazarda alışveriş yapan Selçuklu askerleri ile halk arasında yaşanan tartışma büyük bir olaya dönüşmüştür. Tuğrul Bey, bu olayların yaşanmasında sorumlu olarak gördüğü Melikü’r Rahim’in huzuruna gelmesi için eman vermiştir. Melikü’r Rahim ve erkânı, Tuğrul Bey’in huzuruna çıktıktan sonra derdest edilerek hapsedilmiştir. Böylece Büveyhilerin İslam dünyası üzerindeki etkisi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Büveyhiler’den sonra İslam dünyasının hamisi olan Selçuklular, Büveyhiler döneminde Ehli Sünnet akidesine ters düşen birtakım uygulamalara son vererek mezhep çatışmalarının sona ermesini sağlamıştır. İlerleyen süreçlerde Şii Fatımiler, Bağdat’ı yeniden Şiiliğin merkezi haline getirmek istemesine rağmen başarılı olamamıştırKeywords : Selçuklular, Büveyhiler, Abbasiler, Bağdat, Sünniler