Cena Trimalcionis ve Eski Roma Mutfak Tarihindeki Yeri
Authors : Ali GÜVELOĞLU
Pages : 358-375
Doi:10.21551/jhf.746625
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2020-06-22
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada imparator Nero’nun şölenlerinin düzenlenmesinden sorumlu olan Petronius (Arbiter) Niger tarafından M.S. 60-66 yıları arasında kaleme alındığı düşünülen Satyricon adlı romanın 26-78. paragrafları arasında yer alan son derece gösterişli ve abartılı bir akşam yemeğinin anlatıldığı Cena Trimalchionis adlı bölümü dönemin sosyo-politik gerçekleri ve yazarın üstü kapalı eleştirileri bağlamında incelenmiştir. Yazarın hizmet ettiği imparatora karşı düzenlenen başarısız bir suikast girişimine katılanlar arasında anıldığı için M.S. 66 yılında intihar ettiği biliniyor, bu nedenle eserin en geç bu tarihte yazılıp tamamlanmış olduğu kabul edilir, ancak yayınlanma tarihi net değildir. Eserden günümüze yalnızca 141 paragraflık bir bölüm ile bazı fragmanlar ulaşmıştır, tamamının uzunluğu hakkında farklı görüşler öne sürülebilir, ancak kopukluk ve eksiklikler nedeniyle bu fikirlerin hiçbirisi tam doğru olarak kabul edilemez. Cena Trimalchionis olarak adlandırılan 52 paragraflık bölümde romanın ana karakterlerinin de katıldığı bir akşam yemeği anlatılır, bu anlatıda sunumlar gösterişli, yemekler abartılı, karakterler cahil ve zevksiz olarak yansıtılır. Ana karakterlerin adı geçen akşam yemeğinden sıkılmaları ve oradan kaçmaya çalışmaları dikkate alındığında romanın ana konusunun yemek ve damak tadı üzerine kurgulanmadığı anlaşılır. Yine de Trimalchio gibi önemli bir karakterin yaratılması ve yemeğin bu karakter üzerinden yansıtılması yazarın yemekle içli-dışlı bir anlatımı tercih ettiği izlenimini uyandırır. Yapılan inceleme sonunda Cena Trimalchionis’in dönemin sonradan görme azatlılarının incelmemiş damak zevklerini eleştirmek amacıyla yazıldığı, metinde sık sık benzetmelere ve tezatlara başvurulduğu, gerçek ile gerçek dışı dünya algılarının karşılaştırıldığı ve kendinden önceki bazı edebi eserlerle benzerlikler taşıdığı anlaşılmıştır.Keywords : Petronius, Satyricon, Cena Trimalchionis