- Tarih İncelemeleri Dergisi
- Vol: 36 Issue: 2
- Soğuk Savaş Türkiye’sinde Anti-Komünist Söylemin Oluşumunda Azerbaycan Kökenli Düşünürler: Azerbayca...
Soğuk Savaş Türkiye’sinde Anti-Komünist Söylemin Oluşumunda Azerbaycan Kökenli Düşünürler: Azerbaycan Dergisinde Sovyet - Komünizm Algısı ve Komünizmle Mücadele Meselesi
Authors : Ceyda Tuna KOCAOĞLU
Pages : 565-590
Doi:10.18513/egetid.1050203
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :II. Dünya Savaşı uluslararası ilişkiler üzerinde derinden etki yapmıştır. Savaşın iki müttefik devleti Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Rusya savaştan sonra ideolojik temelde amansız bir mücadeleye girdiler. Kapitalist ve komünist olarak ikiye ayrılmış dünyada mücadelenin tarafı olan devletler aralarındaki mücadeleyi dünyada hakimiyet alanlarını daha da genişletmek için bütün dünya milletlerin sorunu haline dönüştürmeyi başardılar. Soğuk Savaş yılları olarak 20. yüzyılın siyasi tarihinde geniş yer tutacak olan bu dönemde Sovyetlerin komünizmi tüm dünyada hâkim kılma niyet ve çabalarına karşı ABD liderliğinde komünizmle mücadele kapsamında sert bir Sovyet ve komünizm karşıtı söylem birçok ülkenin kamuoyunda en önemli unsur haline geldi. Bu çerçevede Sovyet komünizminin doğrudan tehdidi altında bulunan Türkiye, ABD’nin etkisiyle Sovyet ve komünizm karşıtı söylemin kısa sürede sistematik bir devlet politikasına dönüştüğü ülkelerden biri olmuştur. 1947’den itibaren güçlü bir şekilde hükümet politikası olarak gelişmeye başlayan Sovyet-komünizm karşıtlığı özellikle Demokrat Parti hükümetleri döneminde zirveye çıkmış ve Türk kamuoyunda anti-komünist söylem en önemli gündem haline gelmiştir. Türk kamuoyunda Soğuk Savaş yılları boyunca çoğu zaman önemini koruyacak olan Sovyet ve komünizm karşıtlığının oluşmasında değişik unsurlar önemli rol oynamıştır. Bunlardan biri Soğuk Savaş yıllarında Sovyet zulmünden kaçarak Türkiye’ye gelen Azerbaycan Türkleridir. 1949 yılında kurdukları Azerbaycan Kültür Derneği vasıtasıyla Türkiye’de Sovyet ve komünizm karşıtı söylemin önemli unsuru haline gelen Azerbaycanlı düşünürler Azerbaycan Dergisi adlı yayın organları ile Türkiye’de Sovyet Rusya ve komünizme karşı önemli mücadele başlattılar ve özellikle anti-komünist söylemin temel literatürünün oluşmasına katkı sağladılar. Bu çalışmada söz konusu dergide kaleme alınmış yazılar ele alınarak anti-komünist söylem üzerinde Azerbaycanlı düşünürlerin etkisi ortaya konulacaktır.Keywords : Anti-komünizm, Sovyet Rusya, Azerbaycan Dergisi, Türkiye, Soğuk Savaş