- Tarih İncelemeleri Dergisi
- Vol: 36 Issue: 1
- Demokrat Parti’nin İlk Kadın Milletvekili: Hatice Nazlı Tlabar (1913-1971)
Demokrat Parti’nin İlk Kadın Milletvekili: Hatice Nazlı Tlabar (1913-1971)
Authors : Filiz Çolak
Pages : 53-90
Doi:10.18513/egetid.957471
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2021-07-28
Article Type : Research
Abstract :Bugün ismini pek az hatırladığımız ya da hiç duymadığımız Nazlı Tlabar ya da kendi soyadı ve ilk adı ile birlikte Hatice Nazlı Moran, üç dönem (9, 10, 11) İstanbul milletvekili olarak 1950’ler Türkiye’sinin önde gelen kadın siyasi figürlerinden birisi olmuştur. Anne tarafından Osmanlı Devleti’nin son sadrazamı Ahmet Tevfik Paşa’nın, baba tarafından da Dâhiliye Vekili Memduh Paşa’nın torunu olarak "mühim" bir aileden gelen Tlabar'ın siyasi etkisi ve tanınırlığı 1950'lerde ailesini aşmıştır. Almanya’da Felsefe eğitimi sonrasında serbest gazetecilik yapan Nazlı Tlabar’ın siyasi hayatı DP’nin kuruluşu ile başlamıştır. 1946-1950 arasında DP teşkilatında çeşitli görevlerde bulunmuştur. 14 Mayıs 1950 seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak TBMM’ye girmiştir. Birkaç dil bilmesi, parlamento hayatında, birçok uluslararası toplantıda Türkiye’yi başarıyla temsil etmesini sağlayarak hem uluslararası camiada hem de yurtiçinde tanınırlığının ve etkisinin arttırmasını sağlamıştır. Parlamentoda kadın hakları çalışmalarında en önde yer alan Nazlı Tlabar, 1954-1960 arasında milletvekilliği ile birlikte Türk Kadınlar Birliği Başkanlığını da yapmıştır. Nazlı Tlabar, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ertesinde diğer bütün DP’liler gibi tutuklanarak Yassıada’da yargılanmıştır. Mahkûmiyet sonrasında siyasete devam etmemiş, kısa bir süre sonra da hastalanarak 1971’de vefat etmiştir. Bu çalışmanın amacı, 1950’li yılların Türk siyasetinde etkin bir kadın figür olarak görülen H. Nazlı Tlabar’ın hayatını, siyaset öncesi ve sonrası çalışmalarını ve bunların etkilerini ortaya çıkararak unutulmuş bir kadın siyasetçiyi hatırlamak ve hatırlatmaktır. Çalışmanın kaynakçasını basın taraması, Demokrat Parti dönemi temel kaynak eserleri, Başkanlık Cumhuriyet Arşivi ve en önemlisi oğlu Ömer Tlabar ile yapılan görüşmeler oluşturmaktadır.Keywords : Siyaset, Nazlı Tlabar, Yassıada, Demokrat Parti, Kadın