- Tarih Dergisi
- Issue: 69
- İSTANBUL’DAN BASRA’YA GÖNDERILEN İLK OSMANLI HARP GEMILERI: BURSA VE İZMIR KORVETLERININ SEYIR GÜNLÜ...
İSTANBUL’DAN BASRA’YA GÖNDERILEN İLK OSMANLI HARP GEMILERI: BURSA VE İZMIR KORVETLERININ SEYIR GÜNLÜĞÜ (24 EYLÜL 1865-3 ARALIK 1866)
Authors : Mehmet Korkmaz
Pages : 87-112
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2019-06-01
Article Type : Research
Abstract :Süveyş Kanalı’nın 1869’da açılmasından dört yıl önce Basra’daki filoya dâhil edilmek üzere İstanbul’dan iki Osmanlı harp gemisi yola çıkarıldı. İzmir ve Bursa adlı korvetler Cebel-i Tarık Boğazı’ndan geçip İspanya-Brezilya ve Ümit Burnu’na uğradıktan ve oldukça meşakkatli bir yolculuktan sonra 15 ayda Basra’ya ulaştı. Osmanlı tarihinde ilk defa İstanbul’dan Basra’ya harp gemisi gönderilmesi ve gemilerin ilk defa okyanus yolculuğu yapması bu seyri önemli kılan hususlar arasındaydı. Adı geçen iki Osmanlı korvetinin İstanbul-Basra arasındaki yolculuğunun anlatıldığı bu makalede Türk denizcilik tarihinin bir safhasının aydınlatılması amaçlanmıştır. Çalışmayla iki korvetin Basra’ya gönderilmelerine ilişkin stratejik amacın ve bunun etkisinin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Makalede başvurulan temel kaynaklar, Bursa korvetinde görevli Mühendis Faik ile İmam Abdurrahman Efendi’nin hatıraları ile korvetin süvarisi Kaymakam Ahmed Bey’in hazırlamış olduğu bir rapordur. İlk iki çalışma bilinmekle birlikte Kaymakam Ahmed Bey’in raporunun şimdiye kadar hiç kullanılmaması ve ilk defa bu çalışmaya kaynaklık etmesi bu makaleyi özgün kılan hususlardan biridir. Bu çalışma arşiv belgeleriyle de desteklenmiştir. Osmanlı Arşivi’nde ve Deniz Tarih Arşivi’nde yapılan araştırmalar sonucu korvetlerin yolculuk için yaptıkları hazırlıklar, yolculuk sırasındaki tamirat ve ikmal işlemleri için ihtiyaç duyulan paranın havalesi gibi konularda vesikalar bulunduğu ortaya çıkarılmıştır. Bunlar konunun daha iyi anlaşılmasına imkân sağlamıştır.Keywords : Osmanlı Donanması, Basra Körfezi, Brezilya, Bursa Korveti, İzmir Korveti