- Tarih Araştırmaları Dergisi
- Vol: 35 Issue: 59
- Dersaadet müteferrikalarının Trabzon örneğinde taşraya yayılmaları
Dersaadet müteferrikalarının Trabzon örneğinde taşraya yayılmaları
Authors : Turan Açik
Pages : 131-156
Doi:10.1501/Tarar_0000000633
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2016-05-01
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı padişahının kapıhalkından olup onun bulunduğu yer ile mukayyed bir teşkilata sahip olan Dersaadet müteferrikaları, 16. yüzyılın ikinci yarısıyla birlikte, hükümdardan uzakta, taşraya yayılmaya başlamışlardı. Timarlı olan bu müteferrikalar, taşrada sosyo-ekonomik bir taban elde etmeye başlamışlar ve hatta yerli bir takım kişiler müteferrika zümresi arasına girmişti. Seçkin bir bürokratik zümre olan müteferrikalar, bu sefer de şehrin seçkinleri arasına girerek ayânlaşıyorlardı. Çiftliklerinde tarım ve hayvancılık yapan müteferrikalar, bir takım patronaj ilişkileri çerçevesinde bulundukları yerde kökleşmeye çalışıyorlardı. Bu makalede şer‘iye sicilleri kaynaklı olarak Dersaadet müteferrikalarının Trabzon’daki faaliyetleri incelenerek, bürokrasinin yerelleşmesine dair örnekler sıralanmıştır. Bu şekilde, bürokrasideki yerelleşmenin anlamlandırılmaya çalışıldığı "Osmanlılaşma” kavramının muhtevasını detaylandırılabilmek amaçlanmıştırKeywords : Sultan, Dersaadet Müteferrikası, Timar, Ayân, Patronaj