- Tarım Ekonomisi Dergisi
- Vol: 27 Issue: 2
- Türkiye’de Hanehalkı Gelir Gruplarına Göre Önemli Gıda ve Tüketim Harcamalarının Analizleri...
Türkiye’de Hanehalkı Gelir Gruplarına Göre Önemli Gıda ve Tüketim Harcamalarının Analizleri
Authors : Evren Yildirim, Ferit Çobanoğlu
Pages : 63-82
Doi:10.24181/tarekoder.1003472
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Çalışmanın temel amacı, hanehalklarının ekonomik ve demografik özelliklerini de dikkate alarak hanehalklarının toplam tüketim harcamalarının ve harcama grubu denklemlerinin genel talep parametreleri ile gelir esnekliklerini hesaplamaktır. Ayrıca %20’lik gelir grupları ayrımı itibariyle hanehalklarının sosyoekonomik özellikleri ile harcama tutar ve dağılımlarını göstermektir. Tasarım/metodoloji/yaklaşım: Bu çalışmanın ana materyalini 2015, 2016, 2017 yıllarına ait Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı’ndan sağlanmış olan Hanehalkı Bütçe Araştırması mikro veri setleri oluşturmaktadır. Çalışmada veriler hanehalklarının yıllık kullanılabilir gelir düzeylerine göre küçükten büyüğe doğru sıralanarak beş eşit %20’lik gelir gruplarına ayrılmıştır. Hanehalklarının sosyoekonomik özellikleri ile harcama tutar ve payları bu gelir grupları ayrımı itibariyle analiz edilmiştir. Çalışmada genel veri seti kapsamında toplam tüketim harcama modeli Çift Logaritmik Fonksiyon yöntemi ve harcama grubu modelleri ise Working-Leser Modeli yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca çalışmada sıfır harcamalı gözlemlerden dolayı yanlı ve tutarsız tahminlere neden olmamak için Heckman İki Aşamalı Talep Modeli kullanılmıştır. Bulgular : Çalışmada tüm yıllarda tüm harcama grupları pozitif işaretli ve normal harcama olarak bulunmuştur. Tüm yıllarda "Ulaştırma”, "Kültür ve Eğlence” (2017 yılı hariç) ve "Eğitim” harcama grupları lüks veya birim esnek harcama olarak bulunmuştur. Ayrıca tüm yıllarda en düşük gelir esneklikleri "Konut ve Kira, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar”, "Alkollü İçecekler, Sigara, Tütün Mamulleri”, "Gıda ve Alkolsüz İçecekler”; en yüksek gelir esneklikleri ise "Eğitim” ve "Ulaştırma” harcama grupları için hesaplanmıştır. Özgünlük/değer: Tüketim harcamaları ile ilgili çalışmalar ekonomideki karar birimlerini yakından ilgilendirmektedir. Bu çalışmanın bulguları konuya ilgi duyan şahıs ve kurumlar için yararlı olabilir.Keywords : Gelir esnekliği, harcama grupları, Working-Leser Modeli, Heckman İki Aşamalı Talep Modeli