ARIMA Modeli ile Türkiye Bal Üretim Öngörüsü
Authors : Tayfun Çukur, Figen Çukur
Pages : 31-39
View : 22 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-28
Article Type : Research
Abstract :Türkiye’nin sahip olduğu zengin flora ve biyolojik çeşitlik, yetiştiriciliğe elverişli çevre ve iklim koşulları arıcılığın gelişmesinde etkili olmuştur. Arıcılık üretim faaliyeti hayvancılık alt sektörünün içinde yer almakta olup ülke ekonomisinde önemli katma değer yaratmaktadır. Arıcılık üretim faaliyetinin çıktıları arasında bal ve propolis, polen, arı sütü, arı zehiri, arı ekmeği gibi ürünler yer almaktadır. Ayrıca bal ve diğer arı ürünlerinin insan beslenmesi açısından birçok faydaları bulunmaktadır. Türkiye bal ve diğer arı ürünleri üretimi açısından dünyada önemli potansiyeli olan ülkeler arasında olup dünya bal üretiminde ikinci sırada yer almaktadır. Bu bağlamda dünya bal üretimi ve ihracatında önemli bir konumda olması nedeniyle Türkiye’nin gerek yurt içi tüketim gerekse dünya bal ihracatındaki konumunun sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından bal üretim öngörüsünün yapılması önem taşımaktadır. Bal üretim öngörüsünün belirlenerek bal üretim planlarının gerçekleştirilmesi arıcılık sektörünün geleceğine yönelik kararların alınmasında karar alıcılara yön vermesi açısından da önemli görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin 2020-2025 dönemine ait bal üretim miktarı öngörüsünün yapılmasıdır. Bunun için 1990-2019 dönemlerini kapsayan bal üretim verileri kullanılarak, Box Jenkins ARIMA modeli ile Türkiye'de bal üretimi öngörüsü yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de 2025 yılında bal üretimi 123.420 ton tahmin edilmiştir. Bal üretiminin artırılması için desteklemelerin artırılması, hastalık ve zararlılarla etkin mücadele edilmesi ve kovan başına verimin artırılması gerekmektedir.Keywords : Zaman serileri, Arıcılık, Tahmin, ARIMA