- Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- İndağı (Ilgaz, Çankırı) Meşe (Quercus sp.) Ormanlarında Zarar Yapan Tortrix viridana L. (Lepidoptera...
İndağı (Ilgaz, Çankırı) Meşe (Quercus sp.) Ormanlarında Zarar Yapan Tortrix viridana L. (Lepidoptera: Tortricidae)’nın Biyolojisi ile Zarar Durumu
Authors : Yalcin KONDUR, Ziya ŞİMŞEK
Pages : 86-99
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Çankırı (Ilgaz-İndağı)’da yapılan çalışmalara göre, Ülkemizin asli ağaç türlerinden olan meşenin en önemli zararlılarından birisinin de Yeşil Meşe Bükücüsü ( Tortrix viridana L.) olduğu anlaşıldığından bu çalışma 2002–2003 yıllarında ele alınmıştır. Çalışmalar, farklı meşcere (saf meşe, meşe+karaçam) ve topoğrafik özelliklere sahip üçer meşe orman alanında yürütülmüştür. Periyodik olarak bu alanlardan alınan dal örnekleri üzerindeki T.viridana ’nın değişik biyolojik dönemleri (yumurta, larva, kokon) ölçülmüş, tomurcuktaki zarar oranı, yapraklardaki bulaşma oranları (%) ayrı ayrı saptanmış, zararlının biyolojisi izlenmiştir. Aynı çalışmada, zararlının larva dönemlerinin belirlenmesinde, Dyar kanununun uygulanabilirliği araştırılmıştır. Laboratuvar çalışmaları, 22±1°C sıcaklık ve %40±5 orantılı neme ayarlı iklim odalarında gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmalarına, meşe ağaçlarında tomurcukları açılmadan önce (Mart ayında) başlanmış, T.viridana kelebek uçuşları tamamlanıncaya kadar, genellikle haftada bir kez araziye çıkılarak yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre; T.viridana ’nın yumurta çapının, olgun larva (5. dönem) ile pupa uzunluğunun sırasıyla 0,788±0,011 mm, 10,039±0,547 mm; pupa uzunluğu ort. 10,146±0,196 mm olduğu saptanmıştır. Baş kapsül genişliklerinin ölçülmesiyle, zararlının larva dönemlerinin Dyar (1890) kanununa göre belirlenebileceği anlaşılmıştır. Farklı yükseltilerde yer alan (1194 m, 1072 m ve 985 m) üç saf meşe meşceresinde saptanan T.viridana ’nın yumurta yoğunluğu (yumurta sayısı/dal), tomurcuktaki zarar oranı (%), meşe yapraklarındaki bulaşma oranları (%) ile yakalanan kelebek sayısının, farklı yükseltilerdeki (1215 m, 1085 m ve 1003 m) 3 karışık meşcerelerdekinden (Meşe+Karaçam) daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Aynı çalışmada, iklimin (sıcaklık ve nem), değişik meşcere tipleri ve bunların bir birine olan uzaklığının, yükseltinin, kapalılık, bakı gibi faktörlerin T.viridana ’nın biyoloji ile bulaşma ve zararı üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Laboratuvar koşullarında yapılan çalışmada; zararlı erginlerinin 4,08±0,169 gün yaşadıkları ve bu süre içerisinde ort. 68 adet yumurta bıraktığı; doğada kışı yumurta döneminde geçirdiği ve yılda bir döl verdiği belirlenmiştir.Keywords : Meşe, Çankırı, Tortrix viridana, meşcere yapısı, larva dönemleri, zarar durumu