- Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Kızılırmak (Çankırı ) Domates Ekim Alanlarında Bulunan Böcek Türlerinin Tespiti ile Yeşilkurt [Helic...
Kızılırmak (Çankırı ) Domates Ekim Alanlarında Bulunan Böcek Türlerinin Tespiti ile Yeşilkurt [Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)]’nın Populasyon Takibi
Authors : Esra GÜNGÖR, Ziya ŞİMŞEK
Pages : 46-60
View : 16 | Download : 3
Publication Date : 2019-08-07
Article Type : Research
Abstract :Kızılırmak (Çankırı)’da domates ekim alanlarında bulunan böcek türlerinin belirlenmesi ve Yeşilkurt [ Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) ]’un populasyon takibi yapılarak zararlının mücadelesi için temel teşkil eden verilerin elde edilmesi amacıyla bu çalışma ele alınmıştır. Çalışmalar, 2017–2018 yıllarında yürütülmüştür. Domateslerin fide döneminde çalışmalara başlanılarak meyve hasadı süresince devam edilmiş ve araziye genellikle haftada bir kez çıkılarak gerçekleştirilmiştir. Sürvey çalışması sonucunda, Kızılırmak (Çankırı) domates ekim alanlarında 10 böcek türü [ Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae); Helicoverpa armigera (Hübner), Agrotis ipsilon (Hufnagel), Agrotis segetum (Den.&Schiff.), (Lepidoptera: Noctuidae); Agriote s sp. (Coleoptera: Elateridae); Melanogryllus desertus Pall. (Orthopt: Gryllida); Gryllotalpa gryllotalpa L (Orthoptera: Gryllotalpidae); Locusta migratoria L., Oedipoda schochi Sauss. (Ortahoptera: Acridiade); Cailiptamus tenuicercis Tarb (Orthoptera: Catantopidae]’nün bulunduğu saptanmıştır. Bunlardan H. armigera ve T.absoluta ’nın domatesin meyve döneminde ana zararlı; Agrotis ipsilon, Agrotis segetum , Agriotes sp., M. desertus , G. gryllotalpa’ nın fide döneminde ikinci derecede zararlı olduğu anlaşılmıştır. L. migratoria , O. schochi ve C. tenuicercis ’in de faunistik açıdan önemli olduğu belirlenmiştir. Populasyon takibi çalışmalarında, H.armigera kelebekleri, Feromon tuzaklarda, 10-34 gün boyunca yakalanmıştır. İlk kez yakalandıktan 30-44 gün sonra da domates meyvelerinde bulaşmalar gözlenmiştir. Buna göre, H.armigera kelebekleri, feromon tuzaklarda görülür görülmez mücadeleye başlamaları için çiftçilere uyarıda bulunulmuştur. Bu tavsiyelere uyarak zararlıya karşı zamanında koruyucu mücadele yapan üreticilerin domates meyvesindeki ortalama zararın, Ekonomik Zarar Eşiği (EZE) olan %3’ün genellikle altında kaldığı, buna uymayanların ürünlerinde ise ağır ürün kayıpları (%25-37) gözlenmiştir. Bu nedenle, sözü edilen yörede, H. armigera ve T. absoluta ’nın her yıl populasyonlarının takip edilmesinin ve mücadelelerine yönelik biyo-ekolojisi ile mücadele yöntemleri üzerinde çalışılması gerektiği kanısına varılmıştır.Keywords : Helicoverpa armigera, Tuta absoluta, Feromon tuzak, Kızılırmak, Domates, Zararlı