- Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 10 Issue: 23
- Grek Şârihlerden İbn Rüşd’e Değin Aristoteles’in Θ/Theta Kitabı’nın Hâricî Tarihi
Grek Şârihlerden İbn Rüşd’e Değin Aristoteles’in Θ/Theta Kitabı’nın Hâricî Tarihi
Authors : Abdürrezzak Sevindik
Pages : 469-486
Doi:10.35415/sirnakifd.622401
View : 17 | Download : 5
Publication Date : 2019-12-15
Article Type : Research
Abstract :Makalenin gâyesi, Aristoteles’in Θ/Theta (Metafizik IX.) Kitabı’nın hâricî tarihini İbn Rüşd’ün Metafizik şerhleri bağlamında ortaya koymaktır. İbn Rüşd, Telhîsu Mâ ba‘de’t-tabî‘a’da Theta Kitabı’nı mana ve mahiyetini temel alarak yorumlamış, Metafizik’i oluşturan kitapların özgün dizilimini takip etmemiştir. Buna karşın Tefsîru Mâ ba‘de’t-tabî‘a’da Metafizik’in özgün dizilimini takip etmiş, Θ/Theta Kitabı’nı da orijinal metnini temel alarak ibâre odaklı yorumlamıştır. İbn Rüşd ibâre odaklı yaklaşımı dolayısıyla bu yorum sürecinde Θ/Theta Kitabı’nın Astat/Ustâz/Eustathius-İshak b. Huneyn (ö. M.S. 910) tarafından yapılmış Arapça çevirilerinden yararlanmıştır. Astat ve İshak b. Huneyn, Aristoteles’in eserlerinin doğrudan doğruya Grekçe’den Arapça’ya çevirilerinde ihtisaslaşmış mütercimlerdir. Astat’ın ve İshak b. Huneyn’in çeviri tavırlarına bakıldığında Grekçe metne kelime kelime bağlı kaldıkları görülür. Bu yönden söz konusu çeviriler, İbn Rüşd’ün lafzî yorumunu desteklemiştir. Diğer yandan İbn Rüşd, Θ/Theta Kitabı yorumunda Grek şârih İskender Afrodisî’den etkilenmiştir. İskender Afrodisî ile İbn Rüşd’ün lafzı temel alan şerh etme yöntemleri benzerdir. Bu bakımdan İbn Rüşd’ün Theta Kitabı Şerhi, onun saf Aristotelesçi yaklaşımını ortaya koyar.Keywords : Felsefe Tarihi, Aristoteles, İbn Rüşd, Grek Şârihler, İskender Afrodisî, Metafizik, Theta