- Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 5 Issue: 9
- Şeyh Nureddin Birîfkanî’nin el-Budûru’l-celiyye Adlı Eserinde Mevlânâ Hâlid ve Hâlidîliğin Tenkîdi...
Şeyh Nureddin Birîfkanî’nin el-Budûru’l-celiyye Adlı Eserinde Mevlânâ Hâlid ve Hâlidîliğin Tenkîdi
Authors : Abdulcebbar Kavak
Pages : 51-67
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2015-05-12
Article Type : Research
Abstract :Nakşibendî-Müceddidîliği 19. asırda Ortadoğu’da yayan Mevlânâ Hâlid (ö.1242/1827) ve halifeleri, tarîkatı yaymaya başladıkları ilk yıllarda hem şahsî hem de yerel ve bölgesel düzeyde ciddi bir muhalefetle karşılaşmışlardır. Bu muhalefetin Irak’taki yerel destekçilerinden biri İmadiye bölgesinin Kadirî şeyhlerinden Seyyid Nureddin Birîfkanî’dir (ö.1268/1851). Birîfkanî, 1238/1823’te tamamladığı el-Budûru’l-celiyye fimâ meset ileyhi hâcâtu’l-fukarâî’ssûfiyye adlı eserinde Mevlânâ Hâlid ve halifelerinin davranış ve tasavvufî uygulamalarını sert bir dille eleştirerek onları "et-Taifetü’l-Kâzibe/Yalancı Taife” olarak nitelemiştir. Birîfkanî’nin bu eseri Mevlânâ Hâlid ve Hâlidîliğe karşı oluşan muhalefet cephesinin iddia ve ithamlarının tespiti açısından günümüze ulaşabilen önemli yazılı belgelerden biridir. Hâlidî şeyhlerinden Abdülvehhab es-Sûsî’ye intisap etmiş bir şahsiyet olan Birîfkanî’nin bu eseri, o dönemin tasavvufî hareketliliğine ışık tutması bakımından da ayrıca önem arz etmektedir.Keywords : Şeyh Nureddin Birîfkanî, Mevlânâ Hâlid, Hâlidîlik, “elBudûru’l-celiyye”, Hâlidîliğin Tenkidi