- Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi
- Vol: 29 Issue: 6
- Endokrin Bozucu Bir Kimyasal Olan Bisfenol A’nın Sağlık Üzerine Etkileri
Endokrin Bozucu Bir Kimyasal Olan Bisfenol A’nın Sağlık Üzerine Etkileri
Authors : Yeter Çelik, Selen Şahin
Pages : 439-445
Doi:10.17942/sted.771150
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-01-15
Article Type : Review
Abstract :Endokrin bozucu kimyasallar organizmada bakım, homeostasis, düzenleme ve gelişme işlemlerinden sorumlu hormonların üretimi, salınımı, taşınması, metabolizması, eliminasyonu veya aktivitesini etkileyerek endokrin sistemin fonksiyonunu değiştiren ekzojen maddelerdir. Bisfenol A, 1940’lardan itibaren polikarbonat plastiklerin ve epoksi reçinelerin bileşiminde geniş ölçüde kullanılan en çok bilinen endokrin bozucudur. Bisfenol A’nın insan östrojen reseptörüne bağlandığı ve aktive ettiği bildirilmiş; bunun sonucunda bisfenol A sentetik östrojen olarak rapor edilmiştir. Bisfenol A, gıda paketlemede, yiyeceklere teması olan materyallerde, kozmetiklerde, oyuncaklarda, çantalarda, ayakkabılarda, ilaçlarda, medikal malzemelerde ve yapı malzemeleri gibi birçok alanda yaygın olarak bulunabilmektedir. İnsanlarda bisfenol A maruziyeti temel olarak diyet ve su vasıtasıyla (yiyecek veya yiyecek ile temas eden malzemeler) oluşur. Çalışmalar insan idrarında, kanda, tükürükte ve sütte düşük dozlarda bisfenol A olduğunu göstermiştir. Bisfenol A’ya maruziyetin bu kadar fazla olması sağlık üzerine etkilerinin incelenmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu nedenle bu yazıda bisfenol A’ya maruz kalma sonucu oluşabilecek potansiyel riskler tartışılmıştır.Keywords : Bisfenol A, sağlık, endokrin bozucu kimyasallar, sentetik östrojen