- Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 43
- FÂRÂBÎ’DE MUTLULUK TASAVVURU ve ESKATOLOJİK BOYUTU
FÂRÂBÎ’DE MUTLULUK TASAVVURU ve ESKATOLOJİK BOYUTU
Authors : Nejdet Durak, Cengiz Alaca
Pages : 5-23
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Mutluluk, insan için hem bu dünyada hem diğer dünyada kazanılması için gayret gösterilen en yüce gayedir. Ancak onun tam olarak ne olduğuna ve nasıl elde edileceğine dair tartışmalar halâ sürmektedir. Bu yüzden makale Fârâbî’nin konuyla ilgili fikirlerini daha yakından inceleyerek günümüz bakış açısında ve düşünce sisteminde karşılık gelen izlerini bulmak amacıyla kaleme alındı. Bu gün muhtelif teorilerle izah edilmeye çalışılan mutluluk Fârâbî’nin ahlâk felsefesinde, iyi, yetkin, mükemmel ve nihai hedef kavramlarını da kapsayan, çok boyutlu bir olgudur. Ona göre, mutluluğun ontolojik ve metafizik boyutu akli yetkinlikte ortaya çıkar. İnsanın gerçek mutluluğa ulaşabilmesi için zorunlu olan teorik bilgilerin yanı sıra onların gerektirdiği pratiğin mükemmel uyumunu, erdemli bir yaşantı olarak gerçekleştirmesi gerekir. Öte yandan, insanların zihnî ve iradi yapıları aynı değildir. Bu yüzden mutluluk için toplumsal desteğe, yardımlaşmaya ve erdemli bir yönetime ihtiyaç vardır. Akli yetkinliğe kavuşmuş erdemli nefis (ruh) nihai mutluluğu ancak beden bağından tamamen kurtulunca idrak edebilir. Bu da nihayetinde eskatolojik boyutta gerçekleşecektir. Ölüm olayında devreden çıkan bedenin aksine nefsin bilinçli varlığını devam ettirdiğine dair düşünceyi rasyonel temele dayandıran Fârâbî, ebedî mutluluğun, zirvesi marifetullah olan entelektüel bir gelişim süreciyle temin edileceğini tasavvur etmektedir. Bu çerçevede "fazıl”, "fasık” ve "cahil” olarak adlandırdığı kesimler için ahiret hayatında üç temel konum öngörmüştür.Keywords : Fârâbî, Mutluluk, Ruh, Nefis, Yetkinlik, Ölümsüzlük