- Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Sayı: 59
- Birbirleri ile Konuşan Makinalar: Bilginin Açık Veri Destekli Açık Erişime Doğru Evrilmesi
Birbirleri ile Konuşan Makinalar: Bilginin Açık Veri Destekli Açık Erişime Doğru Evrilmesi
Authors : Orhan Alav
Pages : 151-167
View : 57 | Download : 137
Publication Date : 2023-08-23
Article Type : Research
Abstract :Çalışma ile, açık bilim ekosistemine dayalı olarak dijital formlu bilimsel bilgi nesnelerinin makineler aracılığı ile işleyiş algoritmaları ele alınmıştır. Bu algoritma temel işleyiş mantığının nasıl, hangi protokollerde, yazılım ve standartlarda işleyişi etkileştiği yapılar açık bilim/açık erişim ekosistemi içerisinde literatür destekli olarak ele alınarak, yakın gelecekteki değişim öngörüleri sonuç bulguları ile birlikte ortaya konmuştur. Çalışma ile, bilgi nesneleri; dijital formları, içerikleri, etkileştiği yapı ve sistemleri "Açık Bilim / Açık Erişim” ekosistemi içerisinde değerlendirilmiştir. Çalışmada betimleme yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda; dijital bilgi nesnelerin varoluş nedenleri, etkileştiği yapı ve sistemlerin neler olduğu, nasıl etkileştikleri ortak bileşenleri ile birlikte literatür destekli olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırma bulguları; çalışmanın sonucunda gözlemlenen ve elde edilen verilere göre bilimsel gerçekliğin kanıtları olan literatür destekli özgün "sonuç” ve "öneri” olarak 6 madde de toplanarak çalışmanın sonucunda belirtilmiştir. Çalışmanın sonuç ve öneriler bölümü çalışmanın içeriğini kapsayan bütünsel yapının tamamından oluşmaktadır. Bulgular ile araştırma konusunun güncelliği ve önemi; gelişen bilgi teknolojileri, yapay zekâ yazılımları, açık bilim ve açık erişim platformları ve dijitalleşen bilgi nesnelerinin bu bileşenlerde etkileştiği yapı ve sistemler içerisinde kendi aralarında nasıl konuştukları, bilgi alış verişinde bulundukları ve yapısallığın bilgi, bilgi merkezleri ve bilgi kullanıcıları açısından önemi vurgulanmıştır. Bu çalışma, dünyada gelişmekte olan dijital formlu bilgi nesnelerinin OAI-PMH- AI-GPT yapay zekâ alt yapı platformlarında bilgisayar/ağ destekli yapıda hibrit ve otonom haberleşmeleri, kendi aralarında bilgi alışverişi sağlamalarını içeren özgün bir değerlendirme çalışmasıdır.Keywords : Açık Bilim, Açık Veri, Bilgi Teknolojileri (BT), Açık Erişim, Yapay Zeka (AI), Ağda Konuşan Makinalar