- Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 40
- Trablusgarp’ta Kuloğulları Teşkilatının Lağvedilmesi Meselesi
Trablusgarp’ta Kuloğulları Teşkilatının Lağvedilmesi Meselesi
Authors : Nevzat Artuç
Pages : 51-65
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2017-07-04
Article Type : Research
Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:Calibri; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;} XVII. yüzyılın başlarından itibaren özellikle İzmir ve çevresinden Trablusgarp’a gönderilen Yeniçeriler zamanla yerli halkla evlenerek Kuloğulları adını almışlardır. Takip eden yıllarda Kuloğulları arasından Dayı adı verilen nüfuz sahipleri türemiş ve Trablusgarp’ta yönetimi ele geçirmişlerdir. Trablusgarp’ın yönetimi, 1711’de Dayı olarak seçilen Karamanlı Ahmet Bey ve ailesine geçti. Yaklaşık bir asır devam eden Karamanlı Ahmet Bey ailesinin egemenliğine, Sultan II. Mahmud döneminde son verilebilmiştir. Trablusgarp, 1835 yılından itibaren yeniden merkezden gönderilen valiler tarafından idare edilmeye başlanmıştır. Ancak Kuloğulları, yine bölgedeki en önemli ve etkin askeri güç konumundaydı. Vergi vermemeleri nedeniyle önemli bir ekonomik güce de sahiptirler. Ancak 1892 yılında Hamidiye Alayları’nın kurulması ile birlikte Kuloğullarının lağvedilmesi gündeme gelmiştir. Hatta Hamidiye Alayları’ınn en önemli kuruluş gerekçesi olarak artık güvenlik işlevini kaybetmiş, ülke güvenliğinin sağlanması hususunda hiçbir işe yaramayan Kuloğullarının nüfuz ve etkisini ortadan kaldırmak gösterilmiştir. Çalışmamızda Kuloğullarının ortadan kaldırılma sebeplerini, bu karar karşı göstermiş oldukları tepkileri, yabancı devletlerin bu mesele karşısındaki tepkilerini ve konuya ilişkin Osmanlı yetkili makamlarının tespitlerini Osmanlı Arşiv belgelerinden istifadeyle ortaya koymaya çalışmayı amaçlıyoruz.Keywords : Kuloğuları, Tarblusgarp, Hamidiye Alayları, II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti