- Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 40
- "Okul" Kelimesi, "Ekol"den mi Geliyor?
"Okul" Kelimesi, "Ekol"den mi Geliyor?
Authors : Sedat Balyemez
Pages : 115-147
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2017-07-04
Article Type : Research
Abstract :1930’lu yıllar, dilde sadeleşme çalışmalarının yoğun olduğu dönemdir. Bizzat Atatürk’ün liderlik ettiği, yönlendirdiği bu çalışmalar sonucunda Türkçeye birçok yeni kelime kazandırılmış, yazı dili ile konuşma dili birbirine yaklaşmıştır. Yabancı kelimelere karşılık bulma sırasında zaman zaman aşırıya kaçıldığı; anlamı herkesçe bilinen ve Türkçeye iyice yerleşmiş olan kelimelerin bile dilden atılmaya çalışıldığı görülmüştür. Bu dönemde Türkçenin kurallarına uygun yeni kelimeler yapıldığı gibi Türk dilinin kelime türetme kurallarına uymayan örneklerle de karşılaşmak mümkündür. Türkçe karşılığı aranan kelimelerden biri de mektep ’tir. Bu kelimeye karşılık olarak kabul edilen okul kelimesi üzerinde çok fazla tartışma yaşanmıştır. Bazı araştırmacılar, kelimeyi savunmuş ve doğru türetme olduğunu söylemiş; kimisi Fransızca ekol kelimesinin aynen Türkçeye aktarıldığını belirtmiş; kimisi de Fransızca etkisi ile Türkçe kökten türetildiğini söylemiştir. Bu görüşlerde araştırmacıların genel olarak "okul” kelimesinden hareket ettiği görülmektedir; mektep için önerilmiş olan "okulağ, okula” kelimeleri üzerinde durulmamıştır. Bu çalışmada, okul kelimesinin ortaya çıkış süreci ve dile yerleşmesi kronolojik olarak anlatılacak; okulağ, okula kelimeleri ile okul arasındaki ilişki vurgulanacaktır. Ayrıca çalışmada ortaya konan görüşleri desteklemek için dönem gazetelerinden alıntılar yapılacaktır.Keywords : okul, ekol, okul kelimesinin yapısı, Türk Dil Devrimi, Dil Devrimi