- Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 17 Issue: 2
- Yağ Gülü (Rosa damascena Mill.)'nde Çırpma Budama Yüksekliğinin Gül Yağı Verim ve Kalitesi Üzerine E...
Yağ Gülü (Rosa damascena Mill.)'nde Çırpma Budama Yüksekliğinin Gül Yağı Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri
Authors : Rafet Saribaş, Hasan Aslancan, Celal Dağistanlioğlu, Hasan Baydar
Pages : 28-31
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2014-07-11
Article Type : Research
Abstract :Budama, çok yıllık odunsu bitki yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerden bir tanesidir. Yağ gülü yetiştiriciliğinde, çok yıllık odunsu bitkilere uygulanan klasik budama yöntemlerinden farklı olarak "Çırpma Budama” yöntemi kullanılmaktadır. Isparta yöresinde yağ gülü yetiştiriciliği yapan çiftçiler "Çırpma Budama" uygulamasını Kasım-Mart ayları arasında bitkilerin gelişme durumlarını ve sürgün üzerindeki göz sayılarını dikkate almadan yapmaktadırlar. Bu çalışmayla; farklı çırpma budama yüksekliklerinin yağ gülü (Rosa damascena Mill.) bitkisinde gülyağı verim ve kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 3 tekerrürlü olarak yürütülen, 5 farklı budama yüksekliği (10, 20, 30, 40, 50 cm) ve hiç budama yapılmayan bir uygulama yer almaktadır. Budama yüksekliklerinin dekara gül verimi, yüzde yağ oranı, dekara yağ verimi ve dekara budama artığı üzerine etkisi istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Dekara gül verimi, yüzde yağ oranı ve dekara yağ verimine ilişkin en iyi sonuçlar budama yapılmayan uygulamadan sırasıyla (839 kg/da), (%0.0316), (263 ml/da) olarak, en fazla budama artığı ise 37.04 (kg/da) ile 20 cm uygulamasından elde edilmiştir. Budama yüksekliklerinin gonca ağırlığı üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmamıştır. Uygulamalardan elde edilen gül yağları gaz kromatogrofisinde (GC/MS) analize tabi tutulmuş ve uçucu yağ kompozisyonunda Citrenellol, Geraniol, Nerol, Linalol gibi monoterpenik alkollerden, Nonadecane, 1- Heptadecene, Heneicosane, Tricosene, Heptadecane ve Eicosane gibi hidrokarbonlardan, Methyl Eugenol gibi eterlerden ile Eugenol gibi fenollerden oluşan 26 farklı bileşen tespit edilmiştir. Öne çıkan bileşenlerden Citrenellol (%21.11-26.93), Geraniol (%14.62-21.45), Nerol (%7.13-11.50), Nonadecane (%10.59-15.27), 1- Heptadecene (%3.44-4.75) ve Heneicosane (%7.63-10.92) arasında değişim göstermiştir. Gül yağı koku kalitesi açısından önemli bir parametre olan Citrenellol / Geraniol (C/G) oranı, uygulamalara göre değişmekle birlikte en düşük 0.99 ve en yüksek 1.81 olarak tespit edilmiştir.Keywords : Çırpma budama, Yağ gülü, Yağ kompozisyonu, GC/MS, gül yağı