- Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: 1
- KURULUŞU DÖNEMİNDE HAREMEYN EVKAF MÜFETTİŞLİĞİ VE MÜFETTİŞLERİN KİMLİĞİ (1589-1622)
KURULUŞU DÖNEMİNDE HAREMEYN EVKAF MÜFETTİŞLİĞİ VE MÜFETTİŞLERİN KİMLİĞİ (1589-1622)
Authors : Ramazan Hüseyin Biçer
Pages : 81-98
Doi:10.30692/sisad.1401908
View : 60 | Download : 63
Publication Date : 2024-03-31
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nde 1587 yılında Haremeyn Evkafı ile bazı büyük akarlara sahip vakıfların idaresi için Haremeyn Evkaf Nezareti adıyla hususi bir vakıf nezareti tesis edilmiştir. Bu nezaretin bünyesinde ise Haremeyn Evkaf Müfettişliği adıyla İstanbul özelinde ayrı bir mahkeme kurulmuş, bu mahkemede görev yapan kadılara ise Haremeyn müfettişi denilmiştir. Haremeyn Müfettişliği, Haremeyn Evkaf Nezareti’nin idaresine verilen ve özellikle İstanbul’da bulunan vakıfların şer’i işlemlerini yaptığı gibi vakıf varidat ve muhasebe kayıtlarını da kontrol etmiştir. Ayrıca vakıflarla ilgili önemli meselelerde ve idarede Haremeyn Evkaf Nazırı Darüssaade Ağasına yardımcı olmuş, görüş ortaya koyarak Haremeyn ve Nezarete ilhak edilen vakıflardaki problemlerin önüne geçmeye çalışmıştır. Bu çalışmanın amacı da Haremeyn müfettişliğinin kuruluş döneminde sırasıyla görev yapan ilk dört müfettişin kimliğini ortaya koymak ve Haremeyn Müfettişliğinin kuruluş tarihi ve yeri ile ilgili görüş sunmaktır. Çalışmada Haremeyn Evkaf Müfettişliği kurulduktan sonra görev yapan ilk dört müfettişin kimlikleri ve hayatları ele alınırken özellikle Nevizade Atai’nin Zeyl-i Şakâyık isimli eserinden faydalanılmış bunun yanında Haremeyn Evkaf Müfettişliği Sicilleri ile diğer arşiv belgelerinden de istifade edilmiştir.Keywords : Haremeyn Müfettişliği, Osmanlı State, Müfettiş, Teftiş, Vakıf, Vakıf İdaresi