- Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 7 Sayı: Tܼrkiye Cumhuriyetiânin 100. Yılı Özel Sayısı
- CUMHURİYETİN İLANININ AKBABA GAZETESİNE YANSIMALARI
CUMHURİYETİN İLANININ AKBABA GAZETESİNE YANSIMALARI
Authors : Uğur Üçüncü
Pages : 1-23
Doi:10.30692/sisad.1317587
View : 162 | Download : 134
Publication Date : 2023-10-29
Article Type : Research
Abstract :Akbaba, Türk Milli Mücadelesi yıllarından 1977’lere kadar dönemine ayna tutmayı başarabilmiş bir mizah gazetesidir. Gazetenin uzun yıllar varlığını sürdürebilmesinin en önemli sırrı yetenekli ve tecrübeli yayın kadrosu ile sahibi Yusuf Ziya Bey’in farklı dönemlerde siyasal erklerle iyi ilişkiler kurabilmesi ve onlardan destek bulmayı başarabilmesidir. Akbaba, Türkiye’de cumhuriyetin ilanı sürecini yakından takip etmiştir. Başyazılar, köşe yazıları, kurgu diyalogları, mülakatlar ve şiirler ile mizahi perspektiften cumhuriyetin ilanı sürecini kamuoyuna taşımıştır. Akbaba, cumhuriyetin ilanını desteklemiştir ve cumhuriyetin o an için uygulanacak en iyi rejim olduğunu ve içselleştirilmesi gerektiği fikrini savunmuştur. Cumhuriyetin ilan usulüne karşı çıkanları başlangıçta önemsememişse de bir süre sonra eleştirmiştir. Cumhuriyeti hararetle destekleyen İttihatçıları ise samimi bulmamış, onları kendi çıkarları için cumhuriyeti kullanmaya çalışmakla suçlamıştır. Meşrutiyet denemesinin İttihatçıların keyfi uygulamalarıyla başarısız olduğunu sıklıkla vurgulayarak aynı hataların tekrar edilmemesi gerektiğine dikkat çekmiştir. Cumhuriyet’in en güçlü dayanağının Mustafa Kemal Paşa önderliğinde, vatan ve millet olduğu ve yeni rejimin güçlendirilerek, yaşatılarak geleceğe taşınması halinde Türkiye Cumhuriyeti’nin istikbalinden herkesin emin olabileceği düşüncesini savunmuştur. Bu çalışmada öncelikle Akbaba gazetesinin kuruluşundan kapanışına kadarki gelişim evresi ortaya konmuştur. Ardından cumhuriyetin ilanının Akbaba’daki yansımaları dönemin genel ruhu etrafında incelenmiştir.Keywords : Akbaba, Cumhuriyet, Yusuf Ziya Ortaç, İsmet İnönü, Adnan Menderes.