- Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- KIRGIZİSTAN BURANA'DAKİ (BALASAGUN) KÜLTÜR VARLIKLARININ DURUMU
KIRGIZİSTAN BURANA'DAKİ (BALASAGUN) KÜLTÜR VARLIKLARININ DURUMU
Authors : Razan Aykaç
Pages : 157-186
Doi:10.30692/sisad.1073168
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-03-20
Article Type : Research
Abstract :Özet: Burana (Balasagun), V- XI yüzyıllar arasında İpekyolu’nun önemli şehirlerinden biri olmuştur. Şehir X. yüzyılda, Karahanlıların hâkimiyetine geçtikten sonra, Orta Çağ Türk-İslam kent dokusuna uygun olarak yeniden inşa edilmiştir. Buna göre; etrafı surla tahkim edilmiş dış kale, şehristanda Cuma Camisi, pazar yerleri, mahalleleri ve mahalle camileri, medreseleri, türbeleri, hamamları, dükkânları, sivil konutları ile iç kaleden oluşan bir kent olduğu anlaşılmaktadır. Karahanlı dönemi Orta Çağ Türk-İslam şehir dokusunu yansıtan ilk örnek olması açısından Burana (Balasagun) şehri oldukça önemlidir. Şehrin Cuma Camisi’nin minaresi olan Burana Minaresi, mahalle camisi olan Burana Cami ayrıca I, II ve III no.lu türbelerde XIX ve XX. yüzyılda sondaj çalışmaları yapılmıştır. Kısmı tamir de geçiren bu yapılar plan, süsleme ve İslami dönem kent dokusunu yansıtması açısından öncü yapılardır. 1976 yılında Kırgız Hükümeti tarafından Burana (Balasagun) şehri ören yeri olarak devlet korumasına alınmış, burası Açık Hava Müzesi özelliği kazanmıştır. Başta şehirdeki eserler olmak üzere çevredeki müzelik eserler burada sergilenmektedir. Eserler arasında; Burana Minaresi (Cuma Camisi’nin minaresi), Burana (Mahalle) Camisi ayrıca I, II ve III no.lu türbeler, petroglifler, balballar ile İslami dönem mezar taşları yer almaktadır. Bu makalede ilk Türk-İslam devleti olan Karahanlıların başkenti Burana (Balasagun) şehri ve içindeki eserler kent dokusu bağlamında ele alınmıştır.Keywords : Karahanlı, Burana, Petroglif