d2 DİKKAT TESTİNİN SPORCULARDA GÜVENİRLİĞİ VE GEÇERLİĞİ
Authors : Emine Çağlar, Ziya Koruç
Pages : 58-80
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2006-04-01
Article Type : Other
Abstract :Bu araştırmanın amacı, dikkati değerlendiren d2 Testi’nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerliğini belirlemektir. Araştırmaya atletizm, basketbol, cimnastik, futbol, halter, hentbol, ok- çuluk, güreş, voleybol, yelken ve yüzme spor dallarından 437 erkek ve 264 kadın olmak üzere toplam 701 sporcu katılmıştır (Xyaş = 19.30, Ss = 5.08; Xspor yaşı = 7.72, Ss = 4.77; Xeğitim = 10.67, Ss = 2.85 yıl). d2 Testi’nin yanısıra ölçüt bağıntılı geçerlik çalışması için Stroop Testi TBAG Formu ve İşaretleme Testi bu sporcu grubundan 20 yaş ve üzerinde olan 168 sporcuya uygulanmıştır. Ayrıca test-tekrar test prosedürü için 15, 30 ve 90 gün aralarla d2 Testi uygulamalarına 58 sporcu katılmıştır. d2 Testi puanlarında değişik aralıklarla yapılan uygulamalar arasındaki fark Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi ile incelenmiş ve d2 Testi’nin tüm puanlarında uygulamalar arasında fark bulunmuştur (p < 0.05). Puan ortalamaları incelendiğinde test tekrarlarının yapılmasıyla seçici ve sürekli dikkat ile ilgili puanların [Toplam Madde (TM), TM-H (Toplam Madde-Hata), KP (Konsantrasyon Performansı)] arttığı, hatalara ilişkin puanların [Toplam Hata (H) ve Hata Yüzdesi (%H)] ve Dalgalanma Oranının (DO) azaldığı görülmektedir. Bu dört uygulamadan elde edilen d2 Testi puanlarının sınıfiçi güvenirlik katsayıları da hesaplanmış ve en yüksek güvenirlik katsayısının R = 0.86 ile TM puanına ve en düşük güvenirlik katsayısının ise R = 0.69 ile KP puanına ait olduğu bulunmuştur. İç tutarlık katsayılarını elde etmek için Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı ve iki yarıya bölme yöntemi (split-half method) kullanılmıştır (n = 701). d2 Testi puanlarının iki yarıya bölme güvenirlik katsayıları rSB= 0.91 ile 0.96 arasında, Cronbach alfa iç tutarlık katsayıları α =0.93 - 0.96 arasında değişmektedir. d2 Testi puanlarında gelişim etkisini ortaya koymak için 12-15, 16-20, 21-24, 25 ve üzeri yaş grupları arasındaki fark tek yönlü ANOVA ile incelenmiş ve TM, TM-H, KP ve DO puanları açısından yaş grupları arasında fark olduğu [sırasıyla F(3, 694) = 38.54, 40.69, 30.19, 6.71; p < 0.05], H ve %H puanlarında ise yaş grupları arasında fark olmadığı bulunmuştur. Yapılan Scheffe Testi sonucunda farkın 12-15 ve 16-20 yaş grubundan kaynaklandığı belirlenmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik için verilere uygulanan Pearson korelasyon testi sonucunda d2 Testi’nin TM, TM-H ve KP puanları ile Stroop Testi TBAG Formu (-0.19 ile -0.43 arasında; p < 0.05) ve İşaretleme Testi (-0.40 ile -0.53 arasında; p < 0.05) süre puanları arasında negatif ve istatistiksel olarak anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. 2 (cinsiyet) x 2 (eğitim yılı) faktörlü ANOVA sonucunda; d2 Testi puanlarında cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmazken, eğitim yılları arasında fark bulunmuştur (p < 0.05). Eğitim yılı 12 yıl ve üzeri olan sporcuların, eğitim yılı 9-11 olanlara göre d2 Testi’nin TM, TM-H ve KP puanları daha yüksek ve DO puanları daha düşüktür. Sonuç olarak; d2 Testi’nin Türk sporcularında güvenirliği ve geçerliğinin yüksek olduğu ve dikkat performansını değerlendirmek amacıyla hem araştırmalarda hem de uygulamada kullanılabileceği söylenebilir.Keywords : d2 Dikkat Testi, Seçici dikkat, Sürekli dikkat, Güvenirlik, Geçerlik