- Söylem Filoloji Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: 3
- Engin Türkgeldi\'nin Öykücülüğünde Tek Etki Kuramının İzdüşümleri
Engin Türkgeldi\'nin Öykücülüğünde Tek Etki Kuramının İzdüşümleri
Authors : Mustafa Karadeniz
Pages : 672-683
Doi:10.29110/soylemdergi.1358036
View : 63 | Download : 84
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :Engin Türkgeldi çağdaş Türk öykücülüğünün genç yazarlarından biridir. Türkgeldi’nin ilk matbu öykü kitabı olan Orada Bir Yerde 2017 yılında yayımlanır. Kitap, on farklı öyküden oluşmasına rağmen, dil, kurgu ve muhteva bakımından sahip olduğu bütünlükle dikkat çeker. İçerdiği öykülerin tekil karakterler, olay ve durumlar ekseninde gelişen kısa ve yoğun bir anlatıma sahip oluşu Orada Bir Yerde’yi Edgar Allan Poe’nun tek etki kuramı ışığında değerlendirmeye imkân verir. Kitaptaki öyküler, sürekli birbirine göndermelerle ilerleyen sıkı bir kurguya sahiptir. Türkgeldi bildiği ve arzuladığı bir kurmaca evrenin içine yerleşerek bu evrendeki tuhaf, yalnız ve ayrıksı bireylerin yaşadıkları sıra dışı olay ve durumları çok akıcı bir dille aktarır. Öykülerin içerdiği kurgusal ortaklıklar atmosfer, zaman ve mekân gibi unsurlarla da desteklenir. Söz gelimi öykülerde kesin bir mekân ve zaman bilgisi verilmez. Olaylar ve durumlar "Kuzey Savaşı”, "Salgın hastalık” ve "kuyrukluyıldızın geçişi” gibi olayların öncesinde veya sonrasında, adı doğrudan verilmeyen, belirsiz bir mekânda geçer. Öykülerin genel atmosferinin sahip olduğu tekinsiz/tuhaf olaylar ve karakterler de bu belirsizliği pekiştirir. Kitaptaki öyküleri ortaklaştıran bir diğer husus, Türkgeldi’nin gerilim ve merak unsurunu ustalıkla kullanabilmesidir. Öykülerin ilk sahnesinden itibaren başlayan gerilim ve merak duyguları son sahneye kadar muhafaza edilir. İşaret edilen bu paralellikler öykülerde kurgusal bir tekdüzelik yaratsa da okur açısından bunun çok cazip ve nitelikli bir benzerlik olduğu söylenebilir. Bu makale, Engin Türkgeldi’nin öykücülüğünün temel özelliklerini Poe’nun tek etki kuramı bağlamında serimlemeyi amaçlamaktadır.Keywords : Engin Türkgeldi, Orada Bir Yerde, öykü, tek etki kuramı