- Söylem Filoloji Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: 3
- Çeviri Sosyolojisi Odağında Thomas Hardy\'nin Tess Başlıklı Eserinin Suat Ertüzün Çevirisi Üzerinden...
Çeviri Sosyolojisi Odağında Thomas Hardy\'nin Tess Başlıklı Eserinin Suat Ertüzün Çevirisi Üzerinden İncelenmesi
Authors : Selma Yavuz, Emine Bogenç Demirel
Pages : 1024-1046
Doi:10.29110/soylemdergi.1356572
View : 68 | Download : 83
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, İngiliz yazar ve şair Thomas Hardy’nin Tess of the d’Urbervilles: A Pure Woman başlıklı eserinin çevirmen Suat Ertüzün tarafından Can Yayınları’ndan Türkçeye kazandırılan Tess başlıklı çeviri yapıtın, çeviri stratejilerinin çevirmen, editör ve yayınevi tarafından nasıl benimsendiğini ve bu öğelerin çeviri ürününün üretim, dolaşım ve tüketim süreçlerinde nasıl etkili olduğunu Pierre Bourdieu’nün "habitus”, "alan”, "sermaye” ve "doxa” kavramlarıyla çeviri sosyolojisi yöntemsel yaklaşımı odağında ele alarak yeniden okumayı amaçlamaktadır. Thomas Hardy İngiliz Edebiyatı’nın önemli temsilcilerinden biridir ve 1840-1928 yılları arasında İngiltere\'de Victoria Dönemi’nde yaşamıştır. Eser, 1891’de İngiliz resimli gazete The Graphic\'te sansürlenmiş bir versiyonuyla haftalık olarak yayımlanmaya başlamıştır. 1891 yılında yayımlanan bu sansürlü versiyonun ardından eser, 1892’de üç cilt olarak ve daha sonra aynı yıl içerisinde tek bir cilt halinde yayımlanmıştır. Eserin Türkiye’deki dolaşımı ise Hayat Bağları başlığıyla 1972’de başlamıştır ve çeşitli yayınevleri tarafından çevrilerek dolaşımı Türk yazınsal alanında devam etmiştir. Söz konusu çalışmada, bu çeviriler arasından 2021’de Can Yayınları’ndan Tess başlığıyla Türkçeye kazandırılan çevirinin seçilmesinin nedeni çevirmen Suat Ertüzün’ün çevirisinde özgün ve özgür çeviri anlayışını benimsemiş olmasıdır. Ertüzün’ün çevirisi, çevirinin yalnızca metinsel ve dilsel boyutu ile değil, aynı zamanda metindışı toplumsal faktörleri de içeren, toplumsal ilişkilerin ve dinamiklerin bir yansıması olarak çeviri sürecinin oluşumunda etkili olan toplumsal koşulları ve tüm eyleyicileri irdeleyen çeviri sosyolojisi yaklaşımı ile ele alınmıştır. Metni yeniden yorumlayan bir özne olarak Ertüzün, çeviri metninde kendi düşünsel ve yorumsal katkısını ekleyerek hedef dilde ve kültürde anlamlı ve sesi duyulan, alanın geleneksel özgün kurallarını değiştiren ya da dönüştüren çeviri anlayışıyla hareket etmiş, alandaki "doxa”ya karşı bir duruş sergileyip özgün bir çeviri gerçekleştirmiştir.Keywords : Çeviri Sosyolojisi, Doxa, Habitus, Tess, Thomas Hardy, Pierre Bourdieu.