- Söylem Filoloji Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Türkmen ve Azerbaycan Masallarında Mitolojik Kuş Motifi: Simurg / Zümrüd
Türkmen ve Azerbaycan Masallarında Mitolojik Kuş Motifi: Simurg / Zümrüd
Authors : Tuğba Bayrakdarlar
Pages : 533-552
Doi:10.29110/soylemdergi.1114159
View : 10 | Download : 1
Publication Date : 2022-08-30
Article Type : Research
Abstract :Toplumların kültürel kodlarına, değer yargılarına ve inanç sistemlerine ayna tutan masallar, kendisini meydana getiren motif adlı en küçük ögeler aracılığıyla çeşitli sembollerin aktarımında kullanılan en etkili araçlardan biridir. İnsanların zihinlerinde idealize edilen dünya düzeninin tesis edilmesi ve düzensizliğin sona erdirilmesi, masallarda kahramana yardımcı motifler aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu amaçla masallarda kaos durumunu sona erdirmekle görevli kahramana yolculuğunda yardımcı olup iyiliğin, bilgeliğin ve vefakârlığın sembolü olarak sıklıkla kullanılan kuşlar, konumlandığı mekân ile sahip olduğu özellikleri itibarıyla mitolojik izler taşıyan olağanüstü varlıklardır ve metin içerisinde her biri geleneği bilen anlatıcı tarafından bilinçli olarak işlenir. Bu çalışmada Türkmen ve Azerbaycan masallarından seçilen toplam on iki metin üzerinden kahramanın yolculuk epizotunda karşısına çıkarak olay örgüsünün şekillenmesinde önemli rol oynayan Simurg / Zümrüd motifinin şekilsel ve işlevsel çözümlemesi yapılmıştır. Olağanüstü kuşun yaşadığı mekân, fiziksel özellikleri, işlevleri ve karşısındaki en büyük engel olarak işlenen ejderha, yılan, dev gibi kaotik varlıklar üzerinde durularak motifin her iki sahadaki kullanım durumu değerlendirilmiştir.Keywords : Simurg, Zümrüd, kuş, dev, yılan, bilgelik, sağaltma, taşıma, Simurg, Zümrüd, kuş, dev, yılan, bilgelik, sağaltma, taşıma