- Söylem Filoloji Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- Pintilik mi Fakirlik mi: Mihaliçli Bedrî’nin Cimrilik Gazeli ve Gazeldeki Cimrilik Kavramı
Pintilik mi Fakirlik mi: Mihaliçli Bedrî’nin Cimrilik Gazeli ve Gazeldeki Cimrilik Kavramı
Authors : Fahri Kaplan
Pages : 181-191
Doi:10.29110/soylemdergi.1076601
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2022-04-29
Article Type : Research
Abstract :Hakkındaki bilgileri Latîfî Tezkiresi’nden edindiğimiz Bedrî, tahminen XV.-XVI. yüzyıllarda yaşamıştır. Latîfî, Mihaliç taraflarından garip bir şahıs olduğunu ve fakir bir hayat sürdüğünü belirttiği Bedrî’den bir şiir örneği de verir. Bu şiir şairin hâlinden haber veren "cimrilik” redifli bir gazeldir. Şiirin redifinde geçen "cimrilik”, bugünkü Türkçedeki gibi "eli sıkılık, pintilik” anlamında değil, "fakirlik” manasında kullanılmıştır. Bedrî, bu şiirinde kendi fakirliği üzerinden fakirlik anlamında kullandığı "cimrilik” kavramını mizahi hatta ironik bir dille işler. Fakirliğin doğuştan beri yakasını bırakmadığını söyleyen şair, fakirlik yüzünden güzel sevgilinin kendisinden kaçtığından yakınır. Annesinden babasından kendisine miras olarak sadece fakirlik kaldığını belirten şair, fakirlikten karpuz bile yiyemediğini, hıyarı (salatalığı) gözüne sürme diye çektiğini mizahi bir tarzda anlatır. Fakirlik evde de dışarıda da şairde itibar bırakmamıştır. Son beyitte ise Bedrî, fakirliğin kendisi ile (Bedrî gibi bir şaire sahip olmakla) övündüğünü, böyle bir şairin bile fakir olması sayesinde iftihar edebildiğini belirterek fakirliğine hoşça bir anlam yükler. Bedrî’nin bu gazeli, devrinin fakir bir şairinin penceresinden fakirlik kavramına mizahi tarzda düşülmüş dikkate değer bir haşiyedir.Keywords : Bedrî, cimrilik, fakirlik, gazel, Latîfî Tezkiresi