- Söylem Filoloji Dergisi
- Vol: 6 Issue: 3
- Örtmeceli Küfürlerin Görsel-İşitsel Çevirisinde Soru ve Sorunlar: İyi Yer Örneği
Örtmeceli Küfürlerin Görsel-İşitsel Çevirisinde Soru ve Sorunlar: İyi Yer Örneği
Authors : Aysun Kiran, Derya Oğuz
Pages : 858-878
Doi:10.29110/soylemdergi.993948
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Mizah ve küfür gibi kültüre özgü ögeler, diller arası aktarımlarında ortaya çıkan zorlayıcı yönler ve bunların sonuçları açısından görsel-işitsel çeviri alanında farklı bağlamlar üzerinden çalışılmıştır (Chen, 2004; Fernández Dobao, 2006; Ávila-Cabrera, 2015). Bu çalışmada, bu iki ögenin önemli yer tuttuğu Netflix yapımı Amerikan dizisi İyi Yer (The Good Place) incelenerek sansürlü küfür kullanımının mizah unsuru olarak işlev görmesine odaklanılmıştır. 2016-2020 yılları arasında yayınlanan dizi, kurmaca dünyasının bir parçası olarak küfür filtresi bulunması ve bunun sonucunda küfürlerin sözcük oyunlarıyla sansüre uğratılması açısından küfür, örtmece ve mizah ögelerini bir araya getirmektedir. Bu açıdan, dizideki küfür filtresi yaratıcı dil kullanımının görsel-işitsel alanda çeviri yoluyla yeniden üretimi üzerinde rol oynayan faktörleri tartışma olanağı sunmaktadır. Çalışmamızın amacı, kaynak metindeki örtmeceli küfürlerin Türkçe çevirisinde ne tür yollar izlendiğini tespit etmek ve bu küfürlerin dizinin kurmaca dünyasındaki anlamlandırmalarının erek metinde ne ölçüde aktarıldığını incelemektir. Bunu yaparken İyi Yer’deki sansürlü küfürlerin görsel-işitsel çevirisinde verilen kararları incelemek adına, dizinin İngilizce orijinali ile altyazı ve dublaj çevirisi karşılaştırılacaktır. Örtmeceli küfürlerin hem kaynak hem de erek metinde yeniden modelleme yoluyla oluşturulduğu ancak Türkçede örtmece oluşturma biçimlerinde dikkat çeken bir tutarsızlık olduğu ve bu tutarsızlıkların küfür filtresinin etkisinin aktarılmasında anlam kaybı ve karakter temsilinde kaymalara neden olduğu tespit edilmiştir. Sözü edilen kaymaların muhtemel nedenleri ve sonuçları yaratım süreçlerindeki farklılıklar, dilsel kısıtlamalar ve bağlamsal faktörler üzerinden tartışılacaktır.Keywords : örtmece, küfür, altyazı çevirisi, dublaj, görsel-işitsel çeviri