- Söylem Filoloji Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Vatan yahut Silistre Piyesinde Yanılsama Kavramının Etkileri
Vatan yahut Silistre Piyesinde Yanılsama Kavramının Etkileri
Authors : Tolga Alver
Pages : 201-211
Doi:10.29110/soylemdergi.727682
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-23
Article Type : Research
Abstract :Tiyatroda kavram olarak yanılsama, sergilenen eserin seyircideki inandırıcılık etkisidir. Seyirci bu kavram sayesinde sahnede olup bitenleri gerçekten yaşanmış olarak düşünmekte, bunun sonucunda da kimi zaman ortaya bazı reaksiyonlar koymaktadır. Yanılsamayı sağlayan faktörler arasında oyuncuların performansı, dekorun inandırıcılığı, oyun metninin etkisi, seyircilerin psikolojik durumları gibi etkenler sayılabilir. Bu çalışmada yanılsama kavramının piyese olan etkisine odaklanılırken aynı zamanda romantizm ve klasisizm akımlarının seyirci davranışları üzerindeki tesiri irdelenmiş, romantik tiyatronun klasisizmden ayrılan yönlerinin toplumsal dönüşümle kurduğu bağ sorgulanmıştır. Böylelikle yanılsama kavramının ortaya çıkış koşulları tartışılmıştır. Ayrıca yanılsama kavramının metin merkezli destekleyicileri analiz edilirken, aynı zamanda diyalog, tirat ve söylemsel hamaset unsurları örneklerle açıklanmıştır. Namık Kemal’deki toplumcu hissiyat mümkün olduğunca toplum dil bilimi açısından değerlendirilmiş, Osmanlı’nın yıkılma sürecinin toplumsal ve bireysel yansımalarına parantez açılmıştır. Makalede yanılsama kavramının ve "Vatan yahut Silistre”nin toplum üzerindeki etkisi tartışılırken, halkın tiyatro vasıtasıyla eğitilmesi hususu da irdelenmiştir. Nitekim Namık Kemal halkın tiyatro vasıtasıyla bilinçlendirilebileceğine inandığından; halkı eğitmek amacıyla romantik akımın ağır bastığı tezli tiyatroyu benimsemiş ve tiyatronun insanımızı eğlendirerek eğitmesinin çok yerinde olacağını düşünmüştür. İşte bu makalede Namık Kemal’in romantizmden etkilenerek Tanzimat Dönemi’nde yazmış olduğu "Vatan yahut Silistre” piyesindeki yanılsama kavramının etkileri hermenötik yöntemle incelenmiştir.Keywords : Yanılsama, Romantik akım, Namık Kemal, Vatan yahut Silistre