- Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
- Vol: 3 Issue: 1
- TÜRK FİLMLERİNDE ERKEKLİK TİPOLOJİLERİNİ İÇERDEN VE DIŞARDAN ELEŞTİREL BİR OKUMA: TERSİNE DÜNYA VE 1...
TÜRK FİLMLERİNDE ERKEKLİK TİPOLOJİLERİNİ İÇERDEN VE DIŞARDAN ELEŞTİREL BİR OKUMA: TERSİNE DÜNYA VE 14 NUMARA
Authors : Zeynep Aktaş
Pages : 42-57
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Other
Abstract :Sinema, geçmişten bugüne doğrudan ve dolaylı göndermelerle kullanılan önemli ideolojik araçlardan birisidir. Toplumsal problemler, kültürel pratikler, duygular veya bireysel coşku hallerini yansıtıyor olması bakımından sinema, toplumlar için hem yeniden üretilen hem de toplumun kendisini gösterdiği önemli alanlardan birisi olmuştur. Bu çalışma, temelde sinemanın toplumsal anlamına odaklanmakla birlikte sinemaya uyarlanan "Genelev” temasını, "hegemonik erkeklik” perspektifinden çözümlemiştir. Hegemonik erkeklik ile genelev ilişkilendirilmesindeki temel bağlam, kuşkusuz genelevin ataerkil bir topluluğun erkeklik inşasını kuran temel kategorileri belirgin düzeyde dışarıya çıkardığı mekân organizasyonu olmasıdır. Kadının erkek karşısındaki zevk imgesine dönüşümü ve erkeğin iktidarını kadın üzerinden dışa taşırdığı bir imgelem temel olarak genelev örüntüsünün sosyal bileşenidir. Genelev, birçok erkeğin ilk cinsel deneyimine ön ayak olan idman sahası ve sünnetten sonra erkekliğin ikinci güç gösterisi yaptığı alanlardan birisi olduğu için kullanılmıştır. Sokağında erkeklerin uzunca kuyruklar oluşturduğu ve camların arkasından yarı çıplak kadınları gözetledikleri mekân, aynı zamanda hazzın ve zevkin” nesneleşmesinin de hikâyesini yansıtır. Kasetçisi, tuvaletçisi, prezervatifçisi, hamamı ve "bayan lazım mıydı abi?” şeklinde dolaşan çığırtkanlarıyla meşhur genelev, Türk sinemasında da sıklıkla kullanılmış alanlardan birisi olmuştur. Bu çalışmada "14 Numara (Sinan Çetin-1985)” ve "Tersine Dünya (Ersin Pertan-1993)” filmleri tercih edilmiştir. Birinci filmin tercih edilmesinde, filmin "hegemonik erkeklik” tipolojisini "dışardan” okuma kaygısı etkili olmuştur. İkinci filmin tercih edilmesindeki kaygı ise kadına ait hegemonik rolleri, erkek bedeni üzerinden "içerden” okumaktır. Böylece bu çalışmada, iki farklı film içerisinde "erkeklik” tipolojisinin yansıtılmasında ortaya çıkan farklılıkların ve ortaklıkların çözümlenmesi amaçlanmıştır. Filmlerin çözümleme konusu yapılmasındaki ana itici neden ise sinemanın ulaştığı geniş kitleler dikkate alındığında önemli bir toplumsal propaganda ve bellek inşa edici araç olarak görülmesidir. Çalışmanın önemi, eleştirel bir okuma bağlamında erkek olmanın genelev retoriğinde söylemsel ve görsel çözümlenmesinden kaynaklanmakla birlikte, genelev imgesinin toplumsal alandaki gücünü yansıtmaktadır.Keywords : Sinema, Genelev, Hegemonik Erkeklik, 14 Numara, Tersine Dünya