- Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi
- Vol: 11 Issue: 2
- XIX. YÜZYIL SONLARI-XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ’NDE FRENGİ İLE MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN...
XIX. YÜZYIL SONLARI-XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ’NDE FRENGİ İLE MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN YASAL DÜZENLEMELER
Authors : Necati Çavdar, Erol Karci
Pages : 157-176
Doi:10.19129/sbad.302
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2016-06-01
Article Type : Other
Abstract :İnsanlık tarihinin en eski hastalıklarından birisi olan ve Amerika’dan Avrupa’ya taşındığı düşünülen frengi, tıp literatüründe sifilis (syphilis) olarak bilinmektedir. En fazla frengi yaralarına temas ve cinsel yolla bulaşan bu hastalık Osmanlı hekimleri tarafından "frenk uyuzu”, "daül’efrenc” veya "maraz-ı efrenci” şeklinde tanımlanmıştır. Arşiv belgelerinde ise "frengi marazı”, "illet-i frengi” veya "illet-i efrenciyye” olarak belirtilmiştir. Osmanlı coğrafyasındaki ilk ciddi frengi salgınları XIX. .yüzyıldaki Osmanlı-Rus Savaşları sonrasında ortaya çıkmıştır. XIX. yüzyıldaki Osmanlı-Rus Savaşları neticesinde işgal edilen bölge halkları, göçmenler ve askerler frenginin tüm Osmanlı coğrafyasına yayılmasına neden olmuşlardır. Yaşanan bu göç trafiği neticesinde başta İstanbul olmak üzere Osmanlı topraklarının değişik bölgelerinde fuhuş yaygınlaşmıştır. Bu durum ise ölü doğumlara ve sakatlıklara neden olan kalıtımsal frenginin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bu nedenle fuhşun hükümet denetimi altında yapılmasını sağlamak için ilk defa Kırım Savaşı’ndan sonra İstanbul’da genelevler açılmıştır. Bu yıllarda Anadolu’da ve ülkenin diğer bölgelerinde ise genelevler açılması halkın olumsuz tepkisi nedeniyle mümkün olmadığı için hukuki ve polisiye önlemlerin arttırılması yoluna gidilmiştir. XIX. yüzyılın son çeyreğinde ve XX. yüzyıl başlarında yapılan ve detayları hakkında bilgi vereceğimiz yasal düzenlemeler de hükümetin halkını bu öldürücü hastalığın pençesinden kurtararak gelecek nesilleri koruma çabalarının birer ürünüdür.Keywords : Frengi, Osmanlı Devleti, Nizamname, XIX. Yüzyıl