- Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi
- Vol: 13 Issue: 2
- BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI’NDA BİR PROPAGANDA UNSURU OLARAK VAAZ
BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI’NDA BİR PROPAGANDA UNSURU OLARAK VAAZ
Authors : Yunus Emre Tekinsoy
Pages : 317-341
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-26
Article Type : Research
Abstract :Yirminci yüzyılda savaşların mahiyetinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Artık savaş tarafların harp meydanında karşılaşıp kısa sürede netice elde ettiği bir mücadeleden çok; uzun zaman devam eden ve geniş alanda meydana gelen muharebeler haline dönüşmüştür. Bu nedenle uzun süre devam edecek savaşın finanse edilmesi, cephede savaşan askerin ihtiyaçlarının karşılanması, hayatını kaybeden ve yaralananların yerine yenilerinin idame edilmesi gibi sorunları halledebilmek için kamuoyunun (Efkâr-ı Umûmî) bir şekilde ikna edilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. İşte bu açıdan kamuoyu desteğinin sağlanabilmesi için hükümetler propaganda yöntemlerine başvurmuşlardır. Kamuoyuna yönelik propagandanın en önemli malzemelerinden birisi din (inanç) ve fiili uygulama alanı olarak ibadethanelerdir. Birinci Balkan Savaşı’nda (1912-1913) İslam dininin ibadethaneleri olan camiler propaganda merkezleri olarak kullanılmış ve vaazlarla kamuoyu yönlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma; Aksekili Ahmed Hamdi, Mehmed Fahreddin ve Mehmed Akif Beylerin Sebîlü’r-reşâd’ta yayımlanan vaazlarını merkeze alarak; vaazların propaganda unsuru olarak kullanılışını ve kamuoyu nezdinde yarattığı tesirleri ortaya koymak için hazırlanmıştır.Keywords : Vaaz, İslam, Camii, Propaganda, Birinci Balkan Savaşı, Mehmed Akif