- Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi
- Vol: 11 Issue: 1
- STOKASTİK ÇOK KRİTERLİ KABUL EDİLEBİLİRLİK ANALİZİ (SMAA-2) İLE YAŞANABİLİR EN İYİ ÜLKELERİN SIRALAN...
STOKASTİK ÇOK KRİTERLİ KABUL EDİLEBİLİRLİK ANALİZİ (SMAA-2) İLE YAŞANABİLİR EN İYİ ÜLKELERİN SIRALANMASI
Authors : Ünal Halit Özden, Kubilay Erişlik
Pages : 31-43
View : 13 | Download : 4
Publication Date : 2022-03-31
Article Type : Other
Abstract :Birden çok alternatif arasından birden çok kriter dikkate alınarak en iyi alternatifin seçilmesi ve/veya bu alternatiflerin en iyiden en kötüye doğru sıralanmasında, genellikle çok kriterli karar verme (ÇKKV) teknikleri kullanılmaktadır. Klasik ÇKKV yöntemleri alternatiflere ilişkin kriter performans değerlerini (PD) ve kriter ağırlıklarını (KW) kesin olarak biliniyor varsayar ve deterministik olduklarını kabul eder. Oysa gerçek hayatta hem kriter performans değerlerinde, hem de kriter ağırlıklarında, stokastik belirsizlikler mevcuttur. Bu nedenle klasik ÇKKV yöntemleri yerine gerçek hayat problemlerinin çözümünde kriter performans değerlerinde ve kriter ağırlıklarında stokastik belirsizlikleri dikkate alan stokastik çok kriterli kabul edilebilirlik (stochastic multicriteria acceptability analysis/SMAA) yönteminin kullanılması daha güvenilir ve geçerli sonuçlar sunacaktır. Bu makalede, SMAA-2’nin geleneksel ÇKKV yöntemleri ile arasındaki farklılıklar açıklandıktan sonra SMAA-2 yönteminin teorik yapısı açıklanmış ve son olarak da JSMAA bilgisayar yazılımı yardımı ile SMAA-2 yöntemi kullanılarak seçilmiş bazı ülkeler en iyi yaşanabilir olma durumlarına göre sıralanmıştır. Araştırmada Numbeo.com sitesinin dünyanın farklı ülkelerinden kişilere yapmış olduğu anketle toplanmış veriler kullanılmıştır. Araştırmada ülkelerin yaşanabilirliklerini ölçüp sıralamak için kriter olarak; trafik, güvenlik, sağlık, satın alma gücü, iklim, kirlilik, emlak maliyetleri ve yaşam maliyeti ile ilgili değişkenler kullanılmıştır. Analiz sonucunda seçilmiş 15 ülke arasında Danimarka yaşanabilir en iyi ülke çıkarken, Yunanistan son sırada yer almıştır.Keywords : Çok kriterli karar verme, SMAA-2, stokastik çok kriterli kabul edilebilirlik, yaşanabilir ülkeler