- Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi
- Vol: 9 Issue: 2
- Box-Jenkins technique of Employment Rate in Turkey Using Modeling and Mid-Term Forecasting
Box-Jenkins technique of Employment Rate in Turkey Using Modeling and Mid-Term Forecasting
Authors : Gözde Bozkurt, Turgut Ün, Yasemin Baksi, Mücella Şahin
Pages : 59-68
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2020-06-15
Article Type : Other
Abstract :Dar anlamda emeğin işgücüne dâhil edilmesi anlamına gelen istihdam ile ilgili hem ulusal hem de uluslararası boyutta pek çok çalışma ve politika gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 2006-2019 yılları arasında Türkiye’de ki istihdam oranının analizinin yapılması, uygun istihdam modelinin belirlenmesi ve geleceğe yönelik öngörüsünün yapılmasıdır. İncelenen dönem aralığında incelenen istihdam oranında mevsim etkilerinin görülmesi nedeniyle, verilerin öncelikle mevsimsel zaman serisi özellikleri HEGY mevsimsel birim kök testi ile araştırılmıştır. Bu analiz sonucunda, güçlü mevsimsel dalgalanmaların olduğu ve serinin uzun dönem eğiliminin stokastik özellikte olduğu görülmüştür. Serinin belirlenen özelliklerine uygun olarak modellemede yöntem olarak Box-Jenkins SARIMA tekniği kullanılmıştır. Box-Jenkins tekniği yardımıyla aday SARIMA modellerinin belirlenmesinin ardından, cimrilik prensibine uygun olarak Akaike ve Schwarz bilgi kriterlerine göre en uygun modele karar verilmiştir. Ülkemizde istihdam oranının tahmin edilmesine yönelik olarak en uygun modelin SARIMA(2,1,2)〖(1,1,2)〗_12 olduğu tespit edilmiştir. Tahmin edilen ve gerçek istihdam oranı değerleri kullanılarak elde edilen regresyon eğrisi ile korelasyon katsayısı (r=0.9576) belirlenmiştir. Tahmin değerleri ile gerçek değerler arasında güçlü pozitif ilişkinin olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra modelin örneklem içi (ex-post) öngörüsünün de incelenmesi sonucunda, modelin seriye uygun ve tahmin etme başarısı yüksek bir model olduğu istatistiksel açıdan kanıtlanmıştır. Belirlenen model ile 2019 yılının aylık istihdam oranı öngörüleri de elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, istihdam oranında her yılın son aylarında benzer düşüşler olduğu görülmektedir. Tahmin edilen ekonometrik model ile 2019 yılı için gerçekleştirilen orta dönem öngörü sonuçlarına göre de yine aynı durum beklenmektedir. İktisadi faaliyet kolları içerisinde en yüksek istihdam oranına sahip olan tarım, orman ve balıkçılık, inşaat ve konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri endüstrilerindeki mevsimlik işçi alımının bu durumu meydana getirdiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda sürdürülebilir ekonomik büyüme için, Türkiye’de uygulanan sermaye yoğun büyüme politikalarından ziyade emek yoğun politikalara önem verilmesi gerektiği düşünülmektedir.Keywords : İstihdam Oranı, Mevsimsellik, ARIMA Modelleri, Öngörü