- Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Türkiye’de Borç Dolarizasyonunun Belirleyicileri ve Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri...
Türkiye’de Borç Dolarizasyonunun Belirleyicileri ve Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri
Authors : Özlem Taşseven, Serkan Çinar
Pages : 121-0
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2016-07-13
Article Type : Other
Abstract :Cari işlemler açığı veren ülkelerde, yüksek reel faiz politikası uygulayarak dış finansmanın uluslararası likiditeyi ülkeye çekerek sağlanması istediği firmaların yurtdışından daha düşük maliyetli borçlanmasını artırmaktadır. Ayrıca, küresel kriz dönemlerinde uluslararası konvertibilitesi yüksek olan güçlü ülke paralarının ekonomik işlemlerde kullanılma oranı da yükselmektedir. Borç dolarizasyonuna neden olan bu ve benzeri süreçlerin, özellikle yerel kuru istikrarsız olan gelişmekte olan ülkelerde kırılganlıklar yaratmaktadır. Borç dolarizasyonu yüksek olan firmalarda, oluşan bu kırılganlıklar firma finansal yeterliliği ve geleceği açısından belirsizlikler oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 1996-2014 arasında Türkiye’deki reel sektörün borç dolarizasyonunun bilanço değeri üzerinden yatırımlara olan etkisi incelenmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerinde reel sektörün yabancı para cinsinden borçlanması bilanço değerleri üzerinde risk yaratmaktadır. Yerli para biriminin değer kaybettiği durumlarda şirketler finansman gideri kalemi içerisinde kur zararı yazabilmekte; dolayısıyle şirket ilgili bilanço döneminde gelirlerini arttırmış olsa bile karı azalabilmektedir. Böylece bilanço değeri düşmektedir. Ayrıca yerel para biriminin değer kaybettiği durumlarda Merkez Bankasının yerel para biriminin değerini koruma amacıyla faizleri arttırması bankaların kredi faizlerine de yansıyabileceği için şirketler daha yüksek faizle borçlanmaktadır; dolayısıyla finansal borçlar üzerinde de faiz riski oluşmaktadır. Söz konusu, firma eğer döviz kurundaki artışı avantaja çeviremiyorsa; örneğin ihracatçı değilse bilanço değerindeki düşüşten dolayı yatırımları açısından olumsuz etkilenir, şirkerin karlılığı azaldığı için yatırım harcamalarını arttırması da zorlaşır. Ekonometrik analiz kısmında, borç dolarizasyonunun belirleyicilerinin ve firma bilançoları üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla, yatay kesit bağımlılığı testleri, 1. ve 2. nesil birim kök testleri, yapısal kırılmaları dikkate alan eşbütünleşme testi ve uzun dönem katsayı testi uygulanmaktadır. Bu çalışmada, firmaya özgü değişkenler olarak kaldıraç oranı, ihracat gelirlerinin toplam satışlar içindeki oranı, net kar marjı, likidite oranları, stokların toplam varlıklar içindeki oranı ele alınmıştır. Makroekonomik değişkenler olarak ise gayri safi milli hasıla büyümesi, enflasyon, cari açık ve küresel risk iştahı kullanılmıştır.Keywords : Borç Dolarizasyonu, Makroekonomik Değişkenler, Panel Veri Analizi