- Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Yapısal Eşitlik Modellemesi ile Baş Dönmesi, Kaygı ve Bedensel Duyumları Abartma Arasındaki İlişkile...
Yapısal Eşitlik Modellemesi ile Baş Dönmesi, Kaygı ve Bedensel Duyumları Abartma Arasındaki İlişkilerin Analizi
Authors : Şule Kaya, Mustafa Aytaç, Nuran Bayram
Pages : 65-75
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2016-07-13
Article Type : Other
Abstract :Yapısal eşitlik modellemesi (YEM), gizil ve gözlenen değişkenlerin nedensel ve korelasyonel ilişkilerini temel alan istatistiksel bir yöntemdir. Bir çok bağımlı ve bağımsız değişkenin eş- anlı değerlendirildiği YEM, analizlere hata değerlerini de dahil ederek yeni modellerin oluşturulmasına olanak tanır. Sağlıkla ilgili araştırmalarda birçok farklı neden ve bunların birçok farklı sonuçları dinamik özellikte gözlenmektedir. Sağlık alanındaki araştırmalarda kuramsal model oluşturularak yapılacak analizler önem taşımaktadır. Bu çalışmada amaç, en sık hekime başvuru nedenleri arasında yer alan baş dönmesi, kaygı ve bedensel duyumları abartma arasındaki kuramsal ilişkilerin yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmesidir. Çalışmada, veri toplama süreci bir üniversite hastanesinde baş dönmesi şikâyeti olan 220 birey ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılmaya gönüllü olan bireylere, 20 maddelik Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (State-Trait Anxiety Inventory-STAI), 10 maddelik Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği (SomatoSensory Amplification Scale-SSAS), 15 maddelik Vertigo Semptom Skalası (Vertigo Symptom Scale-VSS) ve 25 maddelik Diziness Handikap Envanteri (Dizziness Handicap Inventory-DHI) uygulanmıştır. Baş dönmesi, kaygı ve bedensel duyumları abartma arasında kurulan kuramsal model analiz edilmiştir. Kuramsal kaynaklardan destek alınarak oluşturulan modelin tahmin sonuçları ve bu sonuçlar ile ilgili uyum istatistik sonuçları incelenmiştir. Verinin kurulan modele iyi ölçüde uyum sağladığı tespit edilmiştir. Buna göre baş dönmesi yakınması olan bireylerin kaygı ve bedensel duyumları abartma seviyelerinde artış olduğu görülmüştür. Ayrıca kaygı seviyesi yüksek olan bireylerin bedensel duyumları daha abartılı algıladığı belirlenmiştir. Baş dönmesi, kaygı ve bedensel duyumları abartma arasındaki ilişkinin modellenerek test edilmesi, hastaların doğru tanı alması ve uygun tedaviye yönlendirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın sonuçları baş dönmesi yakınması olan bireylerin psikiyatri bölümüyle işbirliği içinde değerlendirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir. Yapısal eşitlik modellemesinin, sağlık alanındaki araştırmalar için dinamik özellikteki gizil değişkenlerle oluşturulan karmaşık modellerin analizinde, kolaylık sağladığı görülmüştür.Keywords : Yapısal Eşitlik Modellemesi, Baş dönmesi, Kaygı, Bedensel Duyumları Abartma