- Sosyal Bilimler Akademi Dergisi
- Vol: 2 Special Issue
- ARİSTOTELES VE COENEN MERKEZLİ ANALOJİ TEORİSİ KAPSAMINDA SAİT FAİK’İN İLK DÖNEM HİKÂYELERİNE GENEL ...
ARİSTOTELES VE COENEN MERKEZLİ ANALOJİ TEORİSİ KAPSAMINDA SAİT FAİK’İN İLK DÖNEM HİKÂYELERİNE GENEL BİR BAKIŞ
Authors : Mehmet Akif Duman
Pages : 49-94
Doi:10.38004/sobad.524586
View : 20 | Download : 7
Publication Date : 2019-03-16
Article Type : Research
Abstract :Analoji teorisi, metaforun temel elementlerinin (tarafeynin ki bunlar müşebbeh ve müşebbehün bihtir, yani benzeyen ve kendisine benzetilen) bir benzerlik ile birbirine bağlanması gerekliliğinden dolayı en mühim teorilerden biridir. Teşbih esasına göre ilerleyen metaforik yapıların her birini metafor saymak mümkün olmayacağı ve bu ayrım daha en başta Aristoteles’in tanımı ile sabitlene me diği için teori ciddi anlamda tadilata ve tamirata ihtiyaç duyar. Aristoteles’in Poetika’daki (1457b 6-9) tasnifinin son kısmı; yani dördüncü taşıma türü "analoji” esaslıdır. Lausberg’e göre Aristoteles’in metafor tasnifinin ilk iki türü sonraki terminolojiye göre metafor sayılmaz; bilakis bunlar sinekdokidir. Coenen nazarında üçüncüsü tek haneli benzetmeye dayalı metafor ve sonuncusu da iki haneli (taraflı) metafor olarak tasnif edilir. Eggs bunlardan sadece sonuncuyu metafor olarak geçerli görür. Hans Georg Coenen de onun gibi düşünür. Karl Bühler’e göre ise kelimenin tam anlamıyla metafor sadece analojidir. Bu izahatı sırf teori suretinde vermek amaca vasıl olmayı zorlaştıracağı için kapsama usta bir hikâyeciyi almayı uygun gördük. Fakat bu çeşit bir tetkikin nihai amacı zaten tahkiyeli metinlerde metaforik yapıyı tetkik olduğu için araç olan Sait Faik hikâyeleri bir nevi amaç haline gelmiştir. Yani Saik Faik’in ilk dönem hikâyelerini analojik bakımdan incelemek ile hem genel anlamda analoji teorisini hem de Coenen ve Aristoteles’in idrakini hem teker teker hem de mukayese içinde idrak etmek mümkün olacaktır.Keywords : Aristoteles, analoji, Sait Faik Abasıyanık, metafor