- ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi
- Vol: 29 Issue: 1
- Farklı Biçim Zamanlarının Yeşil ve Mor Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Tiplerinde bazı Verim ve Kalit...
Farklı Biçim Zamanlarının Yeşil ve Mor Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Tiplerinde bazı Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi
Authors : Çiğdem SÖNMEZ, Ayşe Özge ŞİMŞEK SOYSAL, Aliye YILDIRIM, Fatma BERBEROĞLU, Emine BAYRAM
Pages : 39-49
Doi:10.18615/anadolu.568803
View : 19 | Download : 5
Publication Date : 2019-05-24
Article Type : Research
Abstract :ÖZ: Bu çalışmada, farklı biçim zamanlarının yeşil ve mor fesleğen ( Ocimum basilicum L.) tiplerinde bazı verim ve kalite özelliklerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Denemeler Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’nün Bornova/İzmir’de bulunan deneme tarlasında 2013 ve 2014 yılları yetiştirme dönemlerinde iki yıl süreyle yürütülmüştür. Araştırmada, her iki fesleğen tipinde de ilk hasat, bitkilerin tarlaya şaşırtılmasından 40 gün sonra yapılmıştır ve daha sonra 15 günlük aralarla toplam altı hasat gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bitki boyu (cm), yeşil herba verimi (kg da -1 ), drog herba verimi (kg da -1 ), drog yaprak verimi (kg da -1 ), uçucu yağ oranı (%) ve uçucu yağ verimi (l da -1 ) özellikleri incelenmiştir. Tüm özellikler bakımından elde edilen değerler için iki yıl üzerinden birleştirilmiş varyans analizleri yapılmıştır. Varyans analizi sonuçları tüm özellikler bakımından hem populasyon hem de biçim zamanı ortalamaları arasında önemli farklılıkların bulunduğunu göstermiştir. Tüm özelliklere ilişkin populasyon x biçim zamanı interaksiyonları önemli bulunurken populasyon x biçim zamanı x yıl interaksiyonları ise önemsiz olmuştur. Biçim zamanları bakımından ortalama drog yaprak verimleri ilk yıl (2013) 201,25-295,90 kg da -1 , ikinci yıl (2014) 221,62-343,91 kg da -1 değerleri arasında ve ortalama uçucu yağ verimleri de ilk yıl (2013) 1,35-2,35 L da -1 ikinci yıl da (2014) 1,43-2,94 L da -1 arasında değişmiştir. En yüksek ortalama değerler yeşil renkli fesleğende ve çoğunlukla 2. biçim zamanında (dikimden itibaren 55 gün sonra), 3. biçim zamanında (dikimden itibaren 70 gün sonra) ve 4. biçim zamanında (dikimden itibaren 85 gün sonra) elde edilirken; en düşük ortamalar ise uçucu yağ oranı dışındaki özellikler yönünden mor fesleğen populasyonunda çoğunlukla 5. biçim zamanında (dikimden itibaren 100 gün sonra) ve 1. biçim zamanında (dikimden itibaren 40 gün sonra)gerçekleşmiştir. Drog herba verimi, drog yaprak verimi ve uçucu yağ verimi bakımından eş zamanlı olarak 2. biçim zamanında (dikimden itibaren 55 gün sonra) ve 4. biçim zamanında (dikimden itibaren 85 gün sonra) yeşil fesleğen populasyonunda yüksek ortalamalar elde edilmiştir. Sonuçta, kıyı Ege Bölgesi koşullarında yapılacak fesleğen üretimlerinde yüksek yaprak ve yağ verimleri eldesi için yeşil fesleğenin kullanılması ve hasadın da 2. veya 4. biçim zamanlarında yapılması önerilmiştir.Keywords : Fesleğen, Ocimum basilicum L., ontogenetik değişkenlik, uçucu yağ.