- Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- Türkiye’de Mali Kriz Sonrası Kurallı Maliye Politikasının Bir Aracı Olarak Özelleştirme Politikaları...
Türkiye’de Mali Kriz Sonrası Kurallı Maliye Politikasının Bir Aracı Olarak Özelleştirme Politikaları
Authors : Hünkar Güler
Pages : 77-93
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2019-01-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de 2000 yılı ve sonrasında uygulanan özelleştirme politikalarının kamu kesimi dengesine nasıl katkı sağladığını açıklamayı amaçlamaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde, 1980’lerin başından itibaren, iktisat politikası olarak kamu harcamalarının kısılması, serbest piyasa ekonomisinin güçlendirilmesi ve özelleştirmeler tartışılmaktadır. İlk özelleştirme uygulaması, 1961 yılında, Federal Almanya Hükümeti tarafından başlatılmış ve 1979 yılında İngiltere’de Margaret Thatcher Hükümeti’nin iktidara gelmesiyle hız kazanmıştır. Türkiye’de ise özelleştirmeler 1950’li yıllarda gündeme gelmiş, 1980’li yıllarda yasal zemini hazırlanmış ve ancak 2000 sonrasında gerçekleştirilebilmiştir. Dünyada 1990 yılından itibaren özelleştirme gelirlerinde önemli sıçramalar görülmektedir. Türkiye’de 2000-2007 yılları arasında yapılan özelleştirmeler, 2006 GSYİH’sının yüzde 4.7’sine tekabül etmektedir. Bu dönemde Türkiye, faiz dışı fazla hedefinin dahi üzerinde özelleştirme geliri elde etmiştir. Türkiye’de özelleştirmeden en yüksek gelirin elde edildiği yıllar 2000, 2001, 2006, 2007 ve 2008 yıllarıdır. 2011 ve 2017 yıllarında, net özelleştirme gelirleri dikkate alındığında, özelleştirmelerin bütçeye katkı sunmaktan ziyade maliyet oluşturduğu görülmektedir. Bununla birlikte, 2006-2017 döneminde kamu teşebbüslerinden elde edilen gelirler bütçeye önemli bir katkı sağlamamış; fakat bütçeden görev zararları için yapılan transferlerde ciddi bir artış gözlenmiştir. Türkiye’de gerçekleştirilen özelleştirmelerin diğer OECD ülkelerine nispeten çok ılımlı kaldığı ve özelleştirmeden elde edilen gelirin düşük ve geçici olduğu belirtilmelidir. Bununla birlikte, özelleştirmeler sayısal ve sayısal olmayan mali kurallar olarak değerlendirilebilmektedir.Keywords : Özelleştirme, Maliye Politikası, Kamu İktisadi Teşebbüsleri