- Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- İklim Değişikliğinin Antalya İlindeki Culex pipiens Linnaeus, 1758 (Diptera: Culicidae, Ev Sivrisine...
İklim Değişikliğinin Antalya İlindeki Culex pipiens Linnaeus, 1758 (Diptera: Culicidae, Ev Sivrisineği)’e Etkisi
Authors : Aytül Ünal, Begüm Su Özaslan, Orhan Ünal
Pages : 147-162
Doi:10.33484/sinopfbd.666396
View : 14 | Download : 5
Publication Date : 2020-12-18
Article Type : Research
Abstract :Antalya ilinde yaygın bir tür olan Culex pipiens Linnaeus, 1758 (Diptera: Culicidae, Ev Sivrisineği)’in değişen iklim şartlarında verdiği nesil sayısının yıllara bağlı olarak değişip değişmediği araştırılmıştır. Çalışmada Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Vektör Ekolojisi ve Kontrol Laboratuvarından temin edilen C. pipiens yumurtaları kullanılmıştır. Gelişmenin Sıfır Olduğu Sıcaklığı (K), Gelişme evresinde son gelişim noktasına ulaşabilmek için gereken sıcaklık birimi olan Termal Konstant (S)’ı ve Antalya ilinde kaç nesil verdiğini bulmak için 3 tekrarlı deneyler yapılmıştır. Eşit sayıda yumurtalar içinde yarısına kadar su bulunan iki ayrı kavanoza bırakılmıştır. Her iki kavanoza 1’er adet balık yemi atılmıştır. Kavanozlar delikli kapakla kapatılmış ve kavanozlardan biri floresan lamba ile 12 saat ışık 12 saat karanlık şeklinde ışıklandırılmış 20 °C’ye ayarlanmış odaya diğeri ise 26 °C’ye ayarlanmış odaya bırakılmış ve gelişim evreleri takip edilmiştir. Denemeler sonucunda, C. pipiens’in gelişmenin sıfır olduğu sıcaklık (K) değeri ve gelişme evresinde son gelişim noktasına ulaşabilmek için gereken sıcaklık birimi olan Termal Konstant (S) değerleri hesaplanmıştır. C. pipiens’e ait Efektif Sıcaklığı [(T-K)] hesaplamak ve kaç nesil verdiğini bulmak için Antalya iline ait çok yıllık (1980-2019 arası) iklimsel veriler 10 yıllık 4 döneme ayrılmış ve hesaplamalar yapılmıştır. Denemeler sonucunda yumurtadan ergin hale geçme ortalama 20 °C’de 12.33 günde, 26 °C’de ise 8.33 olarak bulunmuştur. Ayrıca Antalya ilinde aylık ortalama sıcaklık değerlerinin geçmişten günümüze kadar arttığı, bu artışla C. pipiens’in yıllık nesil verme sayısının 24.03’den 28.01’e çıktığı ve C. pipiens’in bütün aylarda gelişim gösterdiği görülmüştür. Türün mücadelesi Antalya ili için bütün yıla yayılmalı, türün yumurta bırakabileceği ortamlar ıslah edilmeli ve düzenli olarak ilaçlanmalıdırKeywords : Antalya, İklim Değişikliği, Culex pipiens L., Ev Sivrisineği, Termal Konstant