- Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- DOĞU VE BATI İSLÂM DÜNYASINDA İSLÂM FİLOZOFLARININ YAHUDİ FİLOZOFLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
DOĞU VE BATI İSLÂM DÜNYASINDA İSLÂM FİLOZOFLARININ YAHUDİ FİLOZOFLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Authors : Ahmet Bozyiğit
Pages : 333-358
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2019-12-30
Article Type : Research
Abstract :Kadim Grek felsefenin İslâm dünyasına tercüme yoluyla taşınmasından sonra İslâm filozofları kendi felsefi sistemlerini kurdular. Kindi’nin ortaya koyduğu eserlerle başlayıp Fârâbi’nin eserleriyle gelişen ve İbn Sina’nın eserleriyle taçlandırılan İslâm felsefesi, Müslüman filozoflar üzerinde büyük bir etki bıraktığı gibi, İslâm diyarında yaşayan Hristiyan ve Yahudi filozofların düşünceleri üzerinde de büyük bir iz bırakmıştır. İslâm felsefesi Doğudaki gelişimini tamamlayınca geç de olsa yönünü Müslüman batı olan Endülüs’e çevirmiştir. Endülüs’teki Yahudi filozofların hem doğudaki hem de Endülüs’teki İslâm filozoflarının etkisinde kaldığı da bir gerçektir. Yahudi felsefesinin gelişimi ve Yahudi filozofların düşüncelerini ortaya koyması, İslâm felsefesinin gösterdiği gelişime paralel bir seyir izlemiştir. Yahudi filozofların Yahudilik kelâmı ve akaidine ait düşünceleriyle birlikte kendilerine özgü bir takım felsefi düşüncelerinden söz etmek mümkün olsa da, düşüncelerinin şekillenmesinde İslâm filozoflarının payı büyüktür. Doğu İslâm dünyasında İslâm filozoflarından etkilenen Yahudi filozoflardan Davud el-Mukammas (erken 9. yüzyıl), İsaac İsraeli (ö. 955) ve Saadia Gaon (882-942)’un düşüncelerinde muhtelif İslâm felsefe ve kelam ekollerinin etkisi aşikardır. Endülüs’lü filozoflardan ise önemlileri şunlardır: Solomon İbn Gabirol (1021-58 veya 1070), Abraham bin Davud (ykl. 1110-80), Maimonides (1138-1204), Gersonides (1288- 1344), Judah Ha levi (1086-1141), Moses İbn Ezra (Mûsâ ibn Ezra), Joseph İbn Zaddik of Cordova (Yûsuf İbn Sıddik el-Kurtubî), Samuel İbn Tibbon (İsmâ’îl ibn Tibbon) ve Shem-Tob ibn Joseph (Şem-Tob ibn Yûsuf).Keywords : İslâm Felsefesi, İslâm, Yahudilik, İslâm Filozofları