- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 60
- Seyf b. Muhammed Yakûb el-Herevî’nin Târîhnâme-i Herât Adlı Eserin Muhtevasına Dair Bir Değerlendirm...
Seyf b. Muhammed Yakûb el-Herevî’nin Târîhnâme-i Herât Adlı Eserin Muhtevasına Dair Bir Değerlendirme
Authors : Yusuf Ziya SÖYLEMEZ
Pages : 35-48
Doi:10.21563/sutad.1405220
View : 55 | Download : 84
Publication Date : 2023-12-20
Article Type : Research
Abstract :Bulunduğu konum itibariyle Güneybatı Asya’da önemli bir noktada yer alan Afganistan siyasi, ekonomik, askeri ve göç yolları üzerinde yer alması ile tarihin her döneminde dikkatleri üzerine çeken bir coğrafya olmuş ve pek çok hâkimiyet tarafından kontrol altına alınmıştır. Afganistan coğrafyasının doğu-batı ve kuzey-güney ekseninde bağlantısını sağlayarak, insanlık tarihi kadar kadim bir geçmişe sahip olan Herîrûd Vadisi üzerinde kurulan Herât şehri ise bu coğrafyanın kaderinin şekillendiği bir nokta olmuştur. Pek çok hâkimiyetin kurularak kendi medeniyetlerinden izler bıraktığı Herât şehrine dair pek çok müellif buraya dair eserler meydana getirirken bu şehrin tarihine ışık tutan ana kaynaklardan biri de Seyf b. Muhammed b. Yakup el-Herevî tarafından kaleme alınan Târîhnâme-i Herât’tır. Toplamda sekiz yüz yirmi sekiz sayfadan oluşan bu eser Gulam Rıza Tebatebayi Mecid tarafından tashih edilmiş, İntişârât-i Esâtîr tarafından da h.1383 tarihinde birinci, h.1385’te de ikinci baskısı yapılmıştır. Farsça kaleme alınan ve Herât tarihinin en eski kaynaklarından olan Târîhnâme-i Herât bu şehrin tarihinin bilinmeyen yönleri ile birlikte bölgede vuku bulan siyasi, sosyal ve kültürel hususlarına da ışık tutmaktadır. Eserin muhtevasına dair değerlendirmenin yapıldığında bu çalışma bir nevi kitabın da tanıtımı hükmündedir. Bu bağlamda yüz otuz sekiz zikr şeklinde belirtilen bölümlerdeki konu başlıkları ve olay silsileleri Farsçadan tercüme edilerek ayrı ayrı izah edilmiştir.Keywords : Herevî, Herât, Târîhnâme, Kertler, Moğollar.