- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 58
- -mAç Yapım Eki ve Teşekkülü Üzerine Yeni Düşünceler
-mAç Yapım Eki ve Teşekkülü Üzerine Yeni Düşünceler
Authors : Didem Akyildiz Ay
Pages : 63-88
Doi:10.21563/sutad.1347281
View : 87 | Download : 82
Publication Date : 2023-08-28
Article Type : Research
Abstract :Türkçede eklerin büyük bir kısmı tek hecelidir. Geri kalan kısmı ise iki veya üç hecelidir. İki veya üç heceli ekler, birden fazla ekin bir araya gelip anlamsal bir bütünlüğe kavuşmuş biçimleridir. Kimi ekler de tek heceli görünmesine rağmen özünde birden fazla ekin zamanla kaynaşarak tek heceye indirgenmesiyle oluşmuştur. Bu eklerden biri de -mAç ekidir. -mAç eki Eski Türkçeden günümüze değin kullanım alanını genişleterek varlığını devam ettiren bir yapım ekidir. Ekin birbirinden bağımsız işlevlerinin bulunması, farklı unsurların birleşerek zamanla tek bir biçimin altında toplanmış olduğunun göstergesi olarak düşünülebilir. Bu çalışmada -mAç ekinin tarihî ve çağdaş Türk lehçelerindeki örnekleri tespit edilerek işlevlerine göre sınıflandırılmıştır. Ekin teşekkülü ile ilgili daha önceden bilinen <-mA+aş ve <-mA+cA birleşimlerinin yanı sıra bir kısım sözcükte ekin işlevi bakımından <-mA+cI birleşimine sahip olabileceği görülmüştür. Ayrıca ilk iki birleşim ile ilgili yeni bulgular elde edilmiştir. Eke ait bütün veriler detaylı bir şekilde ele alınarak ekle ilgili var olan soru işaretlerinin ortadan kaldırılması hedeflenmiştir.Keywords : -mAç, yapım eki, birleşik ek