- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 54
- TÜRKÇE-RUMCA MANZUM SÖZLÜKLER DİZİSİ II: TUHFE-İ RUMÎ
TÜRKÇE-RUMCA MANZUM SÖZLÜKLER DİZİSİ II: TUHFE-İ RUMÎ
Authors : Gökhan ÖLKER
Pages : 217-233
Doi:10.21563/sutad.1130127
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2022-06-13
Article Type : Research
Abstract :Dilin söz varlığını en iyi yansıtan yapıtlar hiç şüphesiz sözlüklerdir. Bilim dalı olarak kabul edilen sözlük bilimi (leksikografi-lehicography), bir dilin ya da karşılaştırmalı olarak çeşitli dillerin söz varlığını sözlük biçiminde ortaya koymaya yönelen, bu amaçla yöntemler koyarak uygulama yolların gösteren bilim dalıdır. Günümüzde farklı amaçlar için çok çeşitli sözlükler hazırlanmaktadır. Bu sözlük türlerinden "tersten dizim sözlükler” gibi bazılarının hazırlanışı daha yeniyken "Divanu Lugati’t-Türk” gibi ansiklopedik sözlüklerin tarihi ise daha eskiye dayanmaktadır. Manzum gramer kitaplarına ve sözlüklere, on birinci yüzyıldan itibaren rastlanır. Manzum sözlüklerin Anadolu sahasındaki ilk örnekleri ise Arapça-Farsça olup 14. yüzyıl itibarıyla kaleme alınmıştır. Başta siyasi ve demografik unsurlar olmak üzere birçok sebepten dolayı Osmanlı devleti içerisinde yabancı dil olarak Arapça ve Farsçadan sonra en çok yazılı malzeme ortaya konulan dil hiç şüphesiz Rumca olmuştur. Gazeteler, dergiler ders kitapları, sözlükler vb her türlü yazılı üründen bolca örnek vardır. Bu güne kadar varlığından haberdar olduğumuz Rumca-Türkçe manzum sözlük sayısı beştir. Bunlar Tuhfe-i Rumî, Tuhfetü’l-Uşşak, Tuhfe-i Vehbî, Lugat-ı Nuriye ve Hafız İbrahim Lugatidir. Biz bu çalışmamızda şimdiye kadar üç nüshasını tespit ettiğimiz Tuhfe-i Rumî adlı Türkçe Rumca manzum sözlük hakkında bilgi verip, eserin özelliklerini inceleyerek metin yayını ortaya koyacağız.Keywords : Manzum sözlük, Türkçe-Rumca sözlük, Tuhfe-i Rumi, Rumca manzum sözlükler, Manzum sözlük, Türkçe-Rumca sözlük, Tuhfe-i Rumi, Rumca manzum sözlükler