- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 49
- KARAMANLI NİZÂMÎ’NİN ŞAİR VE ŞİİR HAKKINDAKİ MÜLÂHAZALARI
KARAMANLI NİZÂMÎ’NİN ŞAİR VE ŞİİR HAKKINDAKİ MÜLÂHAZALARI
Authors : Hasan Ekici
Pages : 177-195
Doi:10.21563/sutad.857443
View : 17 | Download : 9
Publication Date : 2020-08-21
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk şiirinin poetikası şairlerin eserlerindeki şiirlerinden hareketle tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu eserlerde şair/şiir karşılığında kullanılan kelime ve tamlamalar, bir şairde olması gereken hususlar ve şair/şiir ile ilgili benzetme unsurları yer almaktadır. Ayrıca kaleme alınan eserlerde şairlerin yaşadığı dönemin sanat ortamına bakışı, diğer şairlerle ilgili görüşlerini görebilmek mümkündür. XV. yüzyılın önemli şairlerinden biri olan Karamanlı Nizâmî, şair ve şiir anlayışına yönelik görüş ve düşüncelerini Divan’ındaki kasidelerinin fahriye bölümleri, gazellerinin makta/mahlas beyitleri ile poetik nitelikli diğer beyit ya da bentlerinde dile getirmiştir. Karamanlı Nizâmî, şair ve şiirle ilgili görüşlerini dile getirdikten sonra poetik metinlerden (beyit, mısra, bend) yararlanarak şair ve şiirle ilgili benzetmelere yer vermiştir. Bu bağlamda şairlikle ilgili nergis ve bülbül; şiirle ilgili olarak da altın, cevher, misk/laʽl, muʽciz, şeker, çadır/şemsiye, gül ve tuzak gibi kavramlarla benzerlik ilişkisi kurmuştur. Bu çalışma üç kısımdan oluşmaktadır: Birinci kısımda Karamanlı Nizâmî’nin hayatı ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci kısımda Karamanlı Nizâmî Divanı’ndan hareketle şair anlayışı ile ilgili genel görüşlere, benzetmelere ve ismini andığı, etkilendiği şairlere yer verilmiştir. Üçüncü kısımda ise Karamanlı Nizâmî’nin şiir hakkındaki görüşlerine ve şiirle ilgili yaptığı benzetmelere değinilmiştir.Keywords : Klasik Türk Şiiri, Poetika, Şair, Karamanlı Nizâmî